De wet als kunstwerk

In deze aflevering is Enrique Boerboom te gast. Zijn juridische loopbaan begon bij zijn afstuderen in 1994 aan de opleiding notarieel recht, waarna hij werkte bij de Brauw en daar o.a. klanten adviserende in de M&A praktijk. Hij was company secretary bij Ahold en leerde daar de bestuurskamer van binnen kennen. Na een periode in de Verenigde Staten was hij verantwoordelijk voor de juridische afdeling van Ahold Europe. Sinds enkele jaren is hij hoofd juridische zaken en compliance bij Albert Heijn in Nederland en België en daarmee onderdeel van het leiderschapsteam van Albert Heijn. In deze aflevering praat ik onder andere met hem over hoe het is om jurist bij een grote onderneming te zijn.

Rachel Rietveld is mede-directeur van ArbeidsmarktResearch UvA BV, docent aan de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam en promovendus. In haar onderzoek richt ze zich op de systematisering van open normen in het recht en de vraag of en hoe kunstmatige intelligentie daar een rol in kan spelen. Ze is één van de bedenkers van de website magontslag.nl en is daarmee actief op het snijvlak van recht en technologie. In dit gesprekken gaan we met elkaar in gesprek over de toegankelijkheid van het recht; of de rechter ooit vervangen kan worden door een robot en hoe je ervoor zorgt dat een het recht rechtvaardig blijft. De website “Jury Says” lijkt offline te zijn, maar er wordt wel van de technologie gebruik gemaakt: https://precise-law.com/jury-research/. Of lees hier een (zeer technisch) wetenschappelijk artikel over het voorspellen van jury-uitspraken: https://www.mdpi.com/2227-7390/10/5/683. Iets toegankelijker is dit artikel: https://www.ucl.ac.uk/news/2016/oct/ai-predicts-outcomes-human-rights-trials De onderneming die o.a. door Rachel wordt gerund en waar het in de podcast rondom de 10e minuut veel over gaat is MagOntslag. De website vind je hier: https://www.magontslag.nl. Je kunt hier bij wijze van spreken je eigen ontslagroute doornemen om te zien waar je recht op hebt en hoe jouw situatie juridisch gezien in elkaar steek. Op pagina 39 van deze editie van “Rechtstreeks,” verspreid door de Raad van de Rechtspraak, vind je het artikel waar Rachel aan refereert: https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/rechtstreeks-2019-02.pdf (let op: je wordt direct naar de pdf geleid).

René van Hoogmoed is te gast in deze aflevering. Hij leerde het vak van van onteigeningsdeskundige van zijn vader: die begon Hoogstate taxateurs o/z en rentmeesters in de jaren ’50; het bedrijf waar René van Hoogmoed nu nog steeds actief in is en waar ook zijn oudste zoon in de voetstappen van vader en grootvader volgt. René studeerde rechten in Utrecht en treedt zeer regelmatig op als rechtbankdeskundige in onteigeningskwesties. Daarnaast adviseren hij en zijn collega’s klanten op het gebied van grondverwerving, planschade, taxaties van onroerend goed en andere zaken. We spreken met elkaar over planschade, t axeren als wetenschap of ambacht en het proces van onteigenen in de praktijk. De website van het bedrijf van René vindt je via deze link: https://www.hoogstate.nl. Bekijk ook de vele juridische-inhoudelijke artikelen op hun website, bijvoorbeeld over onteigenen: https://www.hoogstate.nl/onteigening/ We spraken in deze aflevering over de omgevingswet en de invoering daarvan is inderdaad opnieuw uitgesteld, zie dit bericht: https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-binnenlandse-zaken-en-koninkrijksrelaties/nieuws/2023/01/26/rijk-medeoverheden-en-bedrijfsleven-snel-zekerheid-nodig-over-startdatum-omgevingswet Meer informatie over het werk van rentmeesters: https://www.rentmeesternvr.nl Informatie over onteigenen van de Rijksoverheid vind je hier: https://www.infomil.nl/onderwerpen/ruimte/gebiedsontwikkeling/onteigening/ De onteigeningswet (uit 1851) is nog even geldig en kun je hier inzien: https://wetten.overheid.nl/BWBR0001842/2021-07-01

In deze aflevering praat Nick Schoemaker met Legal Tech expert Mark Zijlstra. Zij hebben het over de mogelijkheden en impact van Chat GPT, ontwikkelingen op het gebied van AI in het algemeen en de implicaties daarvan voor het juridische werkveld. Mark Zijlstra studeerde bedrijfskunde en Nederlands Recht te Amsterdam. Hij werkte als legal en general counsel en leidt nu de legal tech afdeling bij ICT Recht, een commerciële dienstverlener op het snijvlak van recht, informatieveiligheid en technologie. Wil je zelf aan de slag met Chat GPT (iets dat ik iedereen kan aanraden!) Meld je dan aan via chat.openai.com en stel je vraag en geef vooral een goede opdracht, oftewel een goede prompt mee aan de chatbot. Google ook vooral hoe je goede prompts voor Chat GPT schrijft, want dat vergroot je kans op een interessant of nuttig antwoord van de chatbot. ICT Recht is het bedrijf waar Mark het Legal Team leidt: https://www.ictrecht.nl/nl/ Mark noemt een aantal voorbeelden: Bluetick vindt relevante juridische informatie met behulp van AI. Zie: https://www.bluetick.nl/over-ons. Het voorbeeld van geautomatiseerde NDA’s wordt o.a. uitgevoerd door Lynn Legal: https://lynnlegal.ai en ook Henchman ( https://www.henchman.io ) doet interessante dingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en de juridische wereld.

Jasmijn de Bree is senior onderzoeksjurist bij het Expertisecentrum Medische Zaken van het Openbaar Ministerie. Jasmijn studeerde rechten en deed een legal research master. Voor ze bij het OM aan de slag ging, werkte ze als jurist gezondheidsrecht bij de VVAA. Nick Schoemaker sprak met Jasmijn de Bree over medische fouten en of die altijd vermijdbaar en ook verwijtbaar zijn. Daarnaast gaat het interview dieper in op de vraag hoe je een strafrechtelijk onderzoek naar een medisch professional precies aanpak. Wil je meer lezen over de uitspraken die relevant zijn in het rechtsgebied waar Jasmijn actief is? Zie dan onderstaande links.  Insulinemoorden (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2019:10069) Dood door schuld door verpleegkundige, inspuiten verkeerde medicijn (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocumentid=ECLI:NL:RBGEL:2020:6052&showbutton=true) Bilfiller-zaak: (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2021:10563&showbutton=true) Hoornse Gynaecoloog (medische fout die leven kost aan baby): https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2015:3170

Ellen Boleij is te gast in deze aflevering van de Wet als Kunstwerk. Ze studeerde rechten en religiewetenschappen en promoveerde in 2018 met een proefschrift over de uitvoering van overheidsbeleid, geïnspireerd op het gedachtegoed van Hannah Arendt. Dit proefschrift leidde tot het boek “een draad in in weefsel: overheidsbeleid maken met Hannah Arendt.” Dit beok behandelt het grote vraagstuk van de groeiende kloof tussen burger en overheid vanuit het perspectief van de overheidsjurist. Beter gezegd: het boek richt zich direct tot de uitvoerder van beleid en hoe hij of zij aan de hand van de ideeën van Hannah Arendt beleid zo goed mogelijk kan uitvoeren.  Lees hier het proefschrift van Ellen Boleij via de Radboud Universiteit: https://hdl.handle.net/2066/196941  Het boek "Een draad in het weefsel" kun je hier bestellen: https://isvw.nl/shop/draad-in-weefsel/  In de context van dit interview is het ook interessant eens te kijken naar Stichting Beroepseer: https://beroepseer.nl

Dellali Segbedzi is rechter in opleiding dus ook al werkzaam als rechter; ze was heel jong toen ze besloot dit beroep uit te willen oefenen. Naar aanleiding van de serie Ally McBeal wilde ze toch eerst advocaat worden en besloot na enkele jaren het beroep van rechter op te pakken. In dit gesprek praten we over het geheim van de raadkamer, hoe je verdachten in de rechtszaal op een waardige manier behandelt en wat het betekent om het beroep van rechter te leren. Ook spreken we over haar carrière en opleiding; Dellali studeerde HBO-Rechten aan de HvA, om daarna rechtsgeleerdheid te studeren.

In Red Hook, een buurt in Brooklyn, New York, hebben inwoners al jaren te kampen met armoede, geweld en onveiligheid. In de jaren ’70 werd de buurt geplaagd door heroïne en in de jaren 80- en 90 door cocaïne. ‘Red Hook werd de crack-hoofdstad van Amerika genoemd. De inwoners van Red Hook zeiden: “het rechtssysteem werkt hier niet. Het maakt ons leven niet veiliger en het criminaliseert te veel mensen.” Het was de aanzet om in die buurt te werken aan een nieuwe vorm van rechtspraak en in 2000 werd het Red Hook Community Justice Center opgericht. Sindsdien vormt het een inspiratie om rechtspraak anders aan te pakken; ook in Nederland. Zo werden er in Eindhoven en Amsterdam wijk- of buurtrechters aangesteld. En over het initiatief hiertoe in de Amsterdamse wijk Venserpolder ga ik in gesprek met twee gasten. Als eerste voormalig kamerlid en huidige stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuidoost Tanja Jadnanansing. Mijn tweede gast is de buurtrechter zelf, mr. Maria Leijten, die vanaf november 2021 zitting houdt in Venserpolder. 
 * Red Hook Community Justice Center: https://www.courtinnovation.org/programs/red-hook-community-justice-center * Verslag van Nederlands bezoek: https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Raad-voor-de-rechtspraak/Nieuws/Paginas/Community-court-krijgt-nederlands-gezicht.aspx * De buurtrechter in Venserpolder: https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Amsterdam/Over-de-rechtbank/buurtrechtervenserpolder/Paginas/Over-de-buurtrechter.aspx * Kritische reflectie op het fenomeen buurtrechter: https://www.ru.nl/cpo/verderdenken/columns/waarom-buurtrechter-afleggen-tussenrechter/

Deze aflevering van de Wet als Kunstwerk is een heel bijzondere. In een afgeladen FLOOR, op de begane grond van het Wibauthuis te Amsterdam, interviewde ik namelijk Eva González Pérez. Dat is op zich al noemenswaardig, maar normaal gesproken interview ik mijn gasten alleen. Ditmaal is dat nogal anders, met 60 zeer geïnteresseerde studenten, docenten en andere geïnteresseerden die live bij deze podcast-opname aanwezig waren. Zij kwamen niet alleen om te luisteren, maar ook hun vragen stellen aan Eva. * het openbaar verhoor voor de Tweede Kamer: https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/openbaar-verhoor-mevrouw-gonzález-pérez * uitspraken van de Raad van State waarin González Pérez een rol speelt: https://www.raadvanstate.nl/uitspraken/?zoeken_term=%22gonzalez+perez%22 * De advocaat die namens een groep gedupeerden naar de rechter stapt is Vasco Groeneveld: https://www.advocatenblad.nl/2021/03/17/volstrekt-normale-levens-zijn-ontwricht/ * de documentaire "Alleen tegen de staat" https://www.npostart.nl/2doc/20-09-2021/BV_101407004 * de sketch waar Eva aan refereert is van "even tot hier" https://www.youtube.com/watch?v=a7aNj4UvwDo

Ze was één van de “European women of legal tech 2020,” en werkte een tijd lang bij het The Hague Institute for Innovation of Law. Te gast in deze eerste aflevering van seizoen 2 van de podcast is Laura Kistemaker. Ze studeerde geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Universiteiten van Leiden en Amsterdam en is mede-oprichter en Chief Operating Officer van het platform uitelkaar (.) nl * de website van uitelkaar: https://uitelkaar.nl * de statistieken van echtscheidingen van het CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/levensloop/scheiden * lees hier meer over user friendly justice: https://www.hiil.org

S01E08: De jurist en de burger met Nick Steenhagen by Nick Schoemaker

Mijn gast in deze aflevering is Elsa van de Loo, advocaat en politica. Ze studeerde HBO-Rechten aan de Hogeschool van Amsterdam en behaalde haar mastertitel aan de VU. Als advocaat treedt ze op in civiele, huurrecht- en onderwijsrechtszaken. Daarnaast is van de Loo trainer op het gebied van diversiteit en inclusie voor o.a. de rechterlijke macht en overheidsinstellingen. Ze stond op de tweede plek van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen namens NIDA en dan heb ik een heleboel andere activiteiten nog niet genoemd. We spreken met elkaar over mensenrechten, het verschil tussen advocaten en politici en institutioneel racisme in de rechtspraak.

In deze aflevering is lector aan de Hogeschool Leiden Gerdo Kuiper te gast. Het onderwerp van deze aflevering was de verhouding tussen enerzijds de macht van de overheid en anderzijds de individuele vrijheden van burgers. We spraken over veiligheid versus privacy en de vraag waarom dit dilemma voor rechtenstudenten bijzonder belangrijk en relevant is. In deze aflevering komen veel zaken aan bod. Hieronder een aantal verwijzingen naar wat er in deze aflevering van De wet als kunstwerk is besproken: * Artikel drone-wetgeving: https://decorrespondent.nl/4841/die-drone-die-jou-vanaf-nu-op-straat-mag-filmen-die-is-voor-de-openbare-orde/429832433569-5ab62e8a * Debat toeslagen-affaire: https://www.youtube.com/watch?v=C3z3SAd9y-Q * Artikel veiligheid en privacy: http://www.ccsenet.org/journal/index.php/jpl/article/view/69556 * Post van Brenninkmeijer: https://www.linkedin.com/posts/alex-brenninkmeijer-a97b5719_fraude-toeslagen-activity-6756580388082135040-afeK

Te gast in deze aflevering is Fleur Spijker. Al 25 jaar lang houdt ze zich bezig met gebieds- en projectontwikkeling in Nederland. Op dit moment is zij wethouder Duurzame Verstedelijking, Ruimte en Wonen namens D66 in de Gemeente Leiden, waar op dit moment veel gebouwd en ontwikkeld wordt. Daar komt dan ook de nodige inspraak van bewoners bij kijken, een onderwerp dat in deze aflevering zeker aan bod zal komen. Voordat ze wethouder werd, was Fleur Spijker actief als advocaat, onder andere als partner bij TeekensKarstens Advocaten en Notarissen. Vandaag praten we met elkaar over inspraak, de omgevingswet en de vraag hoe je als wethouder met inspraak om zou moeten gaan.

In deze aflevering ga ik in gesprek met advocaat en advocatenopleider Hein Karskens. We hebben het onder andere over de verschillen en overeenkomsten tussen advocaten en juristen. En we gaan in gesprek over tuchtrecht en of advocaten voldoende reflecteren op hun eigen regels. Vond je dit een leuke aflevering? Laat dan een review achter in je eigen podcast-app.

De Wet als Kunstwerk is een productie van de Hogeschool van Amsterdam. Ga voor meer informatie naar dewetalskunstwerk punt nl. De muziek in deze podcast is gemaakt door de Belgische artiest TITLE, in samenwerking met Seizoensklanken. Wil je deze artiesten ondersteunen of meer van ze horen? Ga dan naar seizoensklanken punt bandcamp punt com of title punt bandcamp punt com.

Nadia Frans is in deze aflevering te gast. Ze studeerde af aan de rechtenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam met een onderzoek over AVG en machine learning en merkte dat legal tech toen nog een behoorlijk onontgonnen terrein was. Daarna ging ze fulltime gaan aan de slag bij legal tech onderneming the Room. En ze begon aan een pre-master rechtsgeleerdheid aan de Open Universiteit. We hebben het onder andere privacy & AI en de techniek achter legal tech.

In deze aflevering interview ik lector Arnt Mein over de responsieve rechtsstaat, hoe juristen omgaan met bezwaarmakers en wat bezwaarmakers tegenwoordig van de overheid mogen verwachten als het gaat om formele procedures. - Nick Schoemaker

In deze pilotaflevering van de podcast “De wet als kunstwerk” interview ik Achraf el Johari over gelijke kansen, rechtvaardigheid en wat het betekent om op te groeien in Amsterdam. Achraf is docent/onderzoeker in opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij studeerde HBO-Rechten en volgt op dit moment een masterprogramma Privaatrecht aan de Universiteit van Amsterdam.