Szerszy kontekst AI

Czy drzewo ścięte w polskim lesie jest warte mniej, czy więcej, niż drzewo ścięte w dżungli amazońskiej? Jak przy ochronie lasu sprawdza się średnicomierz, a jak – skanowanie laserowe? Przed jakimi wyzwaniami stoją leśnicy w dobie zmian klimatycznych? 

O misji leśnictwa, tradycyjnych metodach pracy badaczy lasu i ułatwieniach, jakie przynosi sztuczna inteligencja, opowiadają goście odcinka: dr hab. inż. Krzysztof Stereńczak, profesor Instytutu Badawczego Leśnictwa, lider niezależnego zespołu badawczego w IDEAS NCBR zajmującego się leśnictwem precyzyjnym, i dr inż. Marek Ksepko, dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Białymstoku.  

Goście odcinka: 

dr hab. inż. Krzysztof Stereńczak, prof. IBL – zastępca dyrektora Instytutu Badawczego Leśnictwa ds. naukowo-badawczych, kieruje Zakładem Geomatyki IBL i pracami zespołu badawczego zajmującego się leśnictwem precyzyjnym w IDEAS NCBR. Zajmuje się monitorowaniem i inwentaryzacją lasów z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych, m.in. lotniczym i naziemnym skanowaniem laserowym. Kierował m.in. zespołem badającym dynamikę drzewostanu Puszczy Białowieskiej.  

dr inż. Marek Ksepko – dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku, który rozwija narzędzia informatyczne na rzecz leśnictwa precyzyjnego. Zajmuje się ochroną lasów, hydrologią leśną i teledetekcją. Prowadził badania m.in. z zakresu laserowego skanowania drzewostanów oraz wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki i nietoperze.  

Z pomocą sztucznej inteligencji bez trudu tworzymy teksty i obrazy. Jak jednak radzi sobie ona z muzyką, „najbardziej niematerialną ze sztuk”? Jak odróżnić muzykę stworzoną przez człowieka od muzyki AI i czy kiedyś dzięki niej usłyszymy brzmienia, których sami nie potrafilibyśmy wynaleźć? O modelach generujących muzykę, ich obecnych problemach w naśladowaniu struktury różnych utworów i koncertach sztucznej inteligencji, których zapewne posłuchamy w niedalekiej przyszłości, opowiadają Jan Ludziejewski, doktorant informatyki na UW i badacz w IDEAS NCBR, oraz Pyotr Radzio, producent muzyczny, multiinstrumentalista, kompozytor, inżynier dźwięku. Goście odcinka: Jan Ludziejewski – doktorant w Instytucie Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego, badacz w IDEAS NCBR. Interesuje się generacją muzyki za pomocą sieci neuronowych i usprawnianiem architektur opartych o Transformery i Diffusion. Przed doktoratem rozwijał projekty naukowo-badawcze w QED Software z dziedziny przetwarzania dźwięku i obrazu. Pyotr Radzio – producent muzyczny, multiinstrumentalista, wokalista, kompozytor, tekściarz, inżynier dźwięku. Współpracował z artystami takimi jak: Michał Szczygieł, Zuza Jabłońska, Jan Majewski, Jeża Szemetiuk, Jakub Zaron, Sandra Naum oraz wytwórniami Universal Music Polska, DefJam Recordings Poland i E-Muzyka.

#sztucznainteligencja #ai #research #science

Sztuczna inteligencja ułatwia nam życie, wyręczając w prostych i żmudnych zadaniach. Z drugiej strony, ciągle słyszymy obawy, że czatboty nieodwracalnie zmienią rynek pracy i wywrócą do góry nogami system edukacji, więc powinniśmy wprowadzić niezbędne regulacje, nim będzie za późno. O tym, czy sztuczna inteligencja może być przyjazna człowiekowi, w jakim stopniu powinniśmy ją regulować i czy szkodzi ona, czy pomaga środowisku, rozmawiamy z Tomaszem Trzcińskim – profesorem Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego, liderem grupy badawczej w IDEAS NCBR zajmującej się zwiększaniem wydajności modeli uczenia maszynowego, oraz Sebastianem Szymańskim – filozofem, etykiem, pracownikiem Laboratorium Techno-humanistyki Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.

Goście odcinka: Dr hab. inż. Tomasz Trzciński, prof. PW i UJ – lider grupy badawczej Zero-waste machine learning in computer vision w IDEAS NCBR, która pracuje nad recyklingiem obliczeniowym zasobów wykorzystywanych w uczeniu maszynowym. Kieruje zespołem widzenia maszynowego CVLab ma Politechnice Warszawskiej oraz należy do zespołu uczenia maszynowego GMUM na Uniwersytecie Jagiellońskim. Członek ELLIS Society.  

Dr Sebastian Szymański – filozof i etyk, pracuje w Laboratorium Techno-humanistyki Wydziału Artes Liberales UW. Zajmuje się etycznymi i społecznymi konsekwencjami rozwoju nowych technologii. Pracuje nad książką „Sztuczna inteligencja – etyka”. 

#AIforSocialImpact #sztucznainteligencja #ai #research #science

Rozwój sztucznej inteligencji przebiega tak szybko, że dla badaczy najważniejsze są nie publikacje w czasopismach, lecz konferencje, zwłaszcza w dziedzinie informatyki. Podczas wydarzeń takich jak NeurIPS, ICLR czy AAMAS naukowcy mają doskonałą okazję do zaprezentowania swojej pracy, dyskusji, nawiązywania kontaktów. O tym, jak przygotowywać się na konferencje poświęcone AI, by jak najlepiej z nich skorzystać, jak również o wrażeniach z International Conference on Learning Representations w Kigali, opowiedzą Łukasz Kuciński – pracownik naukowy IDEAS NCBR, adiunkt w Instytucie Matematycznym PAN, współtwórca zaprezentowanego na ICLR algorytmu AdaSubS – oraz Szymon Antoniak – badacz w IDEAS NBCR, student Machine Learning na wydziale Matematyki Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Goście odcinka: Dr Łukasz Kuciński – Senior Research Scientist w IDEAS NCBR, adiunkt w Samodzielnej Grupie Machine Learning w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk, członek ELLIS Society – ogólnoeuropejskiej organizacji non-profit promującej sztuczną inteligencję. Jeden z twórców algorytmu Adaptive Subgoal Search (AdaSubS), wyróżnionego na konferencji ICLR 2023. Szymon Antoniak – student Machine Learning na wydziale Matematyki Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego, stażysta w IDEAS NCBR, członek grupy badawczej Piotra Sankowskiego „Inteligentne algorytmy i struktury danych”. Adaptive Subgoal Search (AdaSubS) – algorytm stworzony przez badaczy IDEAS NCBR, wyróżniony wśród 5% najlepszych prac podczas konferencji ICLR 2023 https://www.youtube.com/watch?v=7GZbPB1Gu0E „Fast and Precise: Adjusting Planning Horizon with Adaptive Subgoal Search” – paper badaczy IDEAS NCBR z ICLR 2023 https://arxiv.org/abs/2206.00702, https://sites.google.com/view/adaptivesubgoalsearch

Sztuczna inteligencja w filmach była wielokrotnie łączona z dystopijną wizją przyszłości. Dlaczego jest przedstawiana w ten sposób? Podczas gdy jej impersonifikacje są raczej negatywne, to jej wpływ na rynek filmowy można ocenić jako bardzo pozytywny. O dwóch twarzach AI w filmie rozmawiają Arkadiusz Arciszewski - Visual Effects Supervisor w Platige Image oraz Jarosław Socha - badacz w IDEAS NCBR.

Goście odcinka:

Arkadiusz Arciszewski ma ponad 20 lat doświadczenia w reklamie i postprodukcji, a obecnie pełni funkcję VFX Supervisor w Platige Image. Specjalizuje się w opracowywaniu i realizacji efektów in-camera i łączeniu ich z cyfrowymi VFX oraz CG. Aktywnie zaangażowany w wykorzystanie nowych technologii oraz w projekty z użyciem nowych i interaktywnych mediów. Zajmuje się także fotografią, także przy użyciu tradycyjnych technik i procesów fotochemicznych.

Jarosław Socha jest stażystą i badaczem w IDEAS NCBR, studentem informatyki na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas swojego stażu w IDEAS NCBR, zajmował się implementacją i wdrożeniem opracowanego przez badaczy IDEAS NCBR algorytmu w popularnej bibliotece open-source’owej SHAP. Interesuje się wyjaśnialnym uczeniem maszynowym i modelami drzew decyzyjnych. Podczas stażu w Microsofcie pracował przy rozwoju in-house’owego silnika języka javascript.

Ataki hakerskie na infrastrukturę krytyczną są obecnie najczęściej występującymi atakami w Europie. Czym tak naprawdę jest infrastruktura krytyczna, co jej zagraża i jak ją chronić? Jak w tym celu można wykorzystać sztuczną inteligencję? Rozmawiamy o tym z dr Tomaszem Michalakiem, liderem zespołu badawczego IDEAS NCBR, a także dr Jędrzejem Łukasiewiczem z Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego.

Goście odcinka:

Tomasz P. Michalak jest kierownikiem zespołu badawczego w IDEAS NCBR oraz wykładowcą na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie kariery naukowej prowadził badania na Wydziale Informatyki Uniwersytetu Oksfordzkiego, Szkole Inżynierii i Informatyki Uniwersytetu w Southampton, Wydziale Informatyki Uniwersytetu w Liverpoolu oraz Wydziale Ekonomii Stosowanej Uniwersytetu w Antwerpii. Jest absolwentem Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Tytuł doktora ekonomii otrzymał na Wydziale Ekonomii Stosowanej Uniwersytetu w Antwerpii. Zainteresowania naukowe dr Tomasza P. Michalaka obejmują sztuczną inteligencję, sieci społeczne, fintech i cyberbezpieczeństwo, obliczeniowe nauki społeczne, systemy wieloagentowe, oraz teorię gier. Obecne badania dr Tomasz P. Michalaka dotyczą, miedzy innymi, zastosowań teorii gier w sieciach oraz do zagadnień związanych z bezpieczeństwem i uczeniem maszynowym.

Dr Jędrzej Łukasiewicz jest adiunktem w Zakładzie Lotnictwa na Wydziale Inżynierii Lądowej i Transportu, Politechniki Poznańskiej. Jest instruktorem pilotażu bezzałogowych statków powietrznych. Naukowo zajmuje się badaniem zagrożeń, których źródłem są bezzałogowe statki powietrzne, dla obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa państwa oraz budową systemów detekcji i neutralizacji dronów. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego oraz ekspertem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Czy sztuczna inteligencja zastąpi terapuetów? Czy dostęp do psychoterapii bedzie bardziej powszechny i tańszy? W tym odcinku podcastu odpowiadamy na te i inne pytania związane ze wsparciem zdrowia psychicznego poprzez sztuczną inteligencję.

Gośćmi odcinka są - Sebastian Jaszczur, badacz IDEAS NCBR oraz Paweł Chrzan Współzałożyciel startupu Wellbee, który zajmuje się dobrostanem psychicznym.

Goście odcinka:

Sebastian Jaszczur jest doktorantem ucznia maszynowego na Uniwersytecie Warszawskim. W 2019 roku ukończył studia magisterskie na wydziale MIM UW. Jego praca dyplomowa była na temat zastosowania grafowych sieci neuronowych w rozwiązywaniu problemów logiki zdaniowej. Sebastian zajmuje się uczeniem maszynowym od 2015 roku, obecnie skupia się na obliczeniach warunkowych w sieciach neuronowych i zwiększaniem efektywności architektury Transformer. W tej dziedzinie był pierwszym autorem publikacji "Sparse is Enough in Scaling Transformers", opublikowanej na konferencji NeurIPS 2021. Od 2021 r. jest badaczem zespołu IDEAS NCBR.

Paweł Chrzan - współzałożyciel startupu Wellbee, który zajmuje się dobrostanem psychicznym. Pracował jako szef działu badań i rozwoju w firmie Booksy oraz jako członek zespołów produktowych w Google (obecnie Alphabet) i Facebook (obecnie Meta).

Jaką rolę pełni dziś nauka w biznesie? Jakie środowisko sprzyja powstawaniu innowacji, będących fundamentem biznesu?  Na pytania, które stawiają sobie eksperci niezależnie od szerokości geograficznej, odpowiadają w dzisiejszym podcaście – dr hab. Piotr Sankowski, prof. UW, prezes IDEAS NCBR oraz Bartosz Pucek, CEO Forward Operators - laboratorium AI, specjalizującego się w tworzeniu produktów opartych na sztucznej inteligencji oraz uczeniu maszynowym, anioł biznesu i autor popularnego Newslettera pucek.com. 

Zapraszamy do wysłuchania dyskusji, w której eksperci z dziedziny nauki i biznesu bezkompromisowo rozprawiają się ze stereotypami, wyzwaniami i zagrożeniami, z którymi mierzą się dzisiaj naukowcy i inwestorzy, którzy pragną odpowiedzieć na oczekiwania i nieustannie zmieniające się preferencje konsumentów.

Goście odcinka:

Piotr Sankowski pełni funkcję prezesa IDEAS NCBR. Jest profesorem w Instytucie Informatyki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w roku 2009 otrzymał habilitację, a w 2005 doktorat z informatyki. Jego zainteresowania badawcze dotyczą algorytmiki, ze szczególnym uwzględnieniem algorytmicznej analizy grafów i algorytmów analizy danych. Piotr Sankowski otrzymał w 2009 roku doktorat z fizyki w dziedzinie teorii ciała stałego na Polskiej Akademii Nauk. Jest pierwszym Polakiem, który otrzymał 3 granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC). W roku 2010 był to ERC Starting Independent Researcher Grant, w 2015 ERC Proof of Concept Grant, a w 2017 ERC Consolidator Grant. Jest współzałożycielem i CTO spin-offu MIM Solutions.

Bartek Pucek - CEO Forward Operators, laboratorium AI. Autor pucek.com - Newslettera i społeczności na styku biznesu i technologii. Anioł Biznesu (ElevenLabs, Ramp Network, Vue Storefront, TechTree.dev). Ukończył edukację menedżerską w Stanford Graduate School of Business w zakresie zarządzania strategicznego i strategii dezinwazyjnej z Harvard Business School.

Kariera naukowca ma zaskakująco dużo wspólnego z życiem sportowca. Obie te ścieżki zawodowe są bardzo trudne, wymagają lat pracy i wyrzeczeń - a na końcu nie ma żadnej gwarancji sukcesu. Walka z przeciwnościami losu podobnie wpływa na każdego z nas, dlatego poprosiliśmy Katarzynę Selwant, Olimpijskiego Psychologa Sportu, aby podzieliła się z nami sposobami na radzenie sobie z porażkami, trudem pięcia się na szczyt, a także sukcesami.

Gość odcinka:

Katarzyna Selwant - Olimpijski Psycholog Sportowy, autorka książek, trzykrotna Mistrzyni Polski w curlingu, komentator sportowy, wykładowca akademicki, trener mentalny.

Jak nauka ukształtuje świat w najbliższej przyszłości? Niektórzy już to wiedzą. NeurIPS to jedna z najważniejszych dla naukowców i najbardziej tajemniczych dla reszty świata konferencji naukowych w obszarze AI. Spotyka się na niej ponad 20.000 naukowców z całego świata, którzy wymieniają sie swoimi przemyśleniami, osiągnięciami i porażkami. W tym roku odwiedziło ją dwóch badaczy IDEAS NCBR, dr Tomasz Odrzygóźdź i Sebastian Jaszczur. Opowiedzieli nam o najnowszych trendach w AI, przyszłości modeli językowych i bezpieczeństwie danych, których te technologie wygenerują.

Goście odcinka:

Dr Tomasz Odrzygóźdź w 2019 roku ukończył doktorat z matematyki pod auspicjami Polskiej Akademii Nauk, a następnie dołączył do zespołu badawczego sztucznej inteligencji pod kierownictwem dra hab. Piotra Miłosia i dra Łukasza Kucińskiego (AWARElab). W trakcie studiów magisterskich i doktoranckich zajmował się matematyką oraz fizyką teoretyczną. Obecnie prowadzi badania dotyczące przeprowadzania rozumowań przez algorytmy sztucznej inteligencji oraz uczenia ze wzmocnieniem. Jest głównym autorem publikacji “Subgoal Search for complex reasoning tasks” (opublikowanej na NeurIPS 2021), w której zastosowano mechanizm wskazywania celów pośrednich do skutecznego rozwiązywania złożonych logicznie problemów. Jest też autorem pracy “Thor: Wielding Hammers to Integrate Language Models and Automated Theorem Provers” (opublikowanej na NeurIPS 2022) pokazującej zastosowanie modeli językowych do przeprowadzania dowodów matematycznych oraz pracy “Fast and Precise: Adjusting Planning Horizon with Adaptive Subgoal Search” wprowadzającej ulepszone wersje algorytmów przeszukiwania przy użyciu celów pośrednich. Tomasz interesuje się również fizyką a w szczególności teorią względności, mechaniką kwantową i kosmologią. Zajmował się również mentoringiem szczególnie uzdolnionej młodzieży i prowadził zajęcia przygotowujące do olimpiad przedmiotowych. Od 2022 r. jest badaczem zespołu IDEAS NCBR.

Sebastian Jaszczur jest doktorantem ucznia maszynowego na Uniwersytecie Warszawskim. W 2019 roku ukończył studia magisterskie na wydziale MIM UW. Jego praca dyplomowa była na temat zastosowania grafowych sieci neuronowych w rozwiązywaniu problemów logiki zdaniowej. Sebastian zajmuje się uczeniem maszynowym od 2015 roku, obecnie skupia się na obliczeniach warunkowych w sieciach neuronowych i zwiększaniem efektywności architektury Transformer. W tej dziedzinie był pierwszym autorem publikacji "Sparse is Enough in Scaling Transformers", opublikowanej na konferencji NeurIPS 2021. Od 2021 r. jest badaczem zespołu IDEAS NCBR.

Praca nad ambitnymi projektami badawczymi jest pełna wyzwań i nie zawsze kończy się sukcesem. Gdzie kończy się wizjonerstwo, a zaczyna naciągactwo? Jaką rolę w tworzeniu innowacji powinni grać inwestorzy i granty, czym różnią się badania podstawowe i stosowane?

Na te i inne pytania odpowiedzą prof. Stefan Dziembowski, lider grupy roboczej zajmującej się bezpieczeństwem systemów i prywatnością danych w IDEAS NCBR, i dr Dariusz Łukaszewski z działu zarządzania ekspertami Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Goście odcinka:

Prof. Stefan Dziembowski jest profesorem na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W IDEAS NCBR pełni funkcję lidera grupy roboczej dedykowanej bezpieczeństwu systemów i prywatności danych. Jego zainteresowania naukowe dotyczą teoretycznej i stosowanej kryptografii, w szczególności zagadnień związanych z atakami fizycznymi na urządzenia kryptograficzne, oraz technologią blockchain. Otrzymał tytuł magistra informatyki w 1996 roku na Uniwersytecie Warszawskim, doktorat z informatyki w roku 2001 na Uniwersytecie w Aarhus (Dania) i habilitację z nauk matematycznych w roku 2012 na Uniwersytecie Warszawskim. Odbył staże postdoktorskie na ETH w Zurychu, w CNR w Pizie i na Uniwersytecie Rzymskim La Sapienza, gdzie został adiunktem w roku 2008. W 2010 r. przeniósł się na Uniwersytet Warszawski, gdzie prowadzi Laboratorium Kryptografii i Blockchaina. Stefan Dziembowski otrzymał dwa granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych: „ERC Starting Grant” (konkurs z 2007 roku) oraz ERC Advanced Grant (w 2019 roku), dwa granty Fundacji na rzecz Nauki Polskiej: „FNP Welcome” oraz „FNP Team”, dwa granty „NCN Opus” z Narodowego Centrum Nauki, grant Marie-Curie na staż postdoktorski oraz stypendium „Start” z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest też laureatem Polsko-Niemieckiej Nagrody „Copernicus” (w roku 2020, razem z prof. Sebastianem Faustem) oraz nagrody im. prof. Kazimierza Bartla (w 2016 roku). Jest też członkiem Rady Narodowego Centrum Nauki.

Dr Dariusz Łukaszewski jest Zastępcą Kierownika Sekcji w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, przewodniczący komitetu sterującego Programu Infostrateg. Doktor w dziedzinie Fotoniki Politechniki Warszawskiej, koncentruje się na obszarze naukowym automatyki, robotyki, mechaniki i transportu. Doświadczony Project Manager w organizacjach non-profit oraz instytucjach UE, współpracował z sektorem MŚP, współzarządzać jednym z pierwszych w Polsce funduszy VC typu Impact Investment.