Nederlandse Illustratie Podcast

In deze podcast praat ik met Kirsten Blom en Lieke Straver (van Illu-Straver) over hun reis als illustrator, waarin ze onder andere een mentoring/coachingstraject bij Irene aangingen.

Een gesprek over nee zeggen, je gevoel volgen, wel of niet in opdracht werken, passief inkomen, de financiële kanten van het ondernemerschap, durven investeren en gewoon maar beginnen, ook al zie je het eindpunt (nog) niet.

Herken je dat? De uitspraak “Ik ben gewoon niet zo zakelijk.”? Jammer, want ondernemen is een vaardigheid die kan worden geleerd en ontwikkeld. Dus, stap uit je comfortzone en draai je beperkende gedachte om tot een gedachte die je wél helpt groeien. Want het begint met de overtuiging dat je kunt leren en groeien, ongeacht je huidige niveau van zakelijk inzicht. Succesvolle ondernemers of illustratoren zijn ook niet zo geboren. Sterker nog, zelf heb ik ook heel lang een aversie gehad tegen ‘zakelijk’, marketing, netwerken en verkopen.

In deze podcast praat ik met Marcel Hendrickx over perfectionisme en bevestigingsdrang. Wat zijn de 10 symptomen van perfectionisme, de oorzaken en gevolgen, en hoe kun je hier vanaf komen?

Ik voel zó veel angst en drempels - maar nu kom ik ermee naar buiten.

Een hele spontane extra podcast, ongestructureerd, chaotisch, en super-echt. “Moet ik hem wel publiceren?,” dacht ik zelfs. Maar daar is hij.

Hoe maak je je doelen en je dromen als illustrator waar?

Stel je voor dat je als illustrator (of bijna-illustrator) je doelen en dromen waar kunt maken. In deze podcast ontdek je één van de grote ondernemersgeheimen die ik mijzelf ook steeds voorhoud als ik het vertrouwen even verlies, of als het even niet meer zo lijkt te lukken. Luister je mee?

Voor financiële rust is dit misschien wel de meest waardevolle podcast die je vandaag gaat beluisteren.

In deze podcast aflevering vertel ik over de Profit First methode. Profit First brengt structuur, helderheid en focus in je financiën. Het helpt je heel snel en overzichtelijk je geld opzij te zetten voor BTW, belastingen, kosten, jouw salaris, en je winst. Je ziet in één oogopslag in je bank app hoeveel je nog kunt uitgeven aan kosten en of je genoeg geld hebt om jezelf uit te betalen. Fijn voor startende ondernemers én als je al langer bezig bent!

In deze podcast praat ik met Judith Joosten van webshop Splendith over teken- en schildermaterialen. We hebben het over acrylverf, vinylverf, gouache, acryl gouache, aquarel, Gansai Tambi, de symbooltjes op je verf-tubetje, papiersoorten (wat is bijvoorbeeld het verschil tussen cold en hot pressed?), synthetische penselen, bruspennen, chalk markers, promarkers en potloden. Luister je mee?

Zijn er niet al veel té veel illustratoren in Nederland en België? Pas ik hier nog wel bij, heeft het eigenlijk wel zin om ook te proberen aan het werk te gaan als illustrator?

Ik snap je vraag. Want er zijn ontelbaar geweldige illustratoren. Op social media, op internet, op Instagram, in kinderboeken. Hoe kun je daar in vredesnaam mee concurreren? Hoe kan daar nou nog iemand bij? Ik vertel hoe ik hierover denk in deze aflevering van de Nederlandse Illustratie Podcast.

In deze podcast praat ik met Kelvin Wilson, dé reconstructietekenaar / archeologisch illustrator van Nederland, en ook daarbuiten een gevestigde naam. Hij illustreert onder meer voor musea, uitgeverijen en persberichten, en gaat voor zijn illustraties ook veel naar het buitenland.

We hebben het over het waarom van archeologische illustraties, het gebruiken van foto’s als referentiemateriaal voor tekeningen, schilderijen uitvergroten of juist verkleinen, werken met acrylverf en photoshop, fotografische perspectieven, perfectionisme, onzekerheid, maanden werken aan één prent, een zwarte man met blauwe ogen, onderhandelen en de ’tik tegen het plafond’.

Illustratie opdrachten komen, ook al kun je geweldig tekenen, niet vanzelf. Dat is jammer, maar wel waar.

In deze aflevering praat ik met kinderboekrecensenten Bas Maliepaard en Jaap Friso, die samen De Grote Vriendelijke Podcast (De GVP) presenteren. De Grote Vriendelijke Podcast is de eerste Nederlandse podcast voor volwassenen over jeugdliteratuur.

We hebben het over het recenseren van kinderboeken, hun podcast en samenwerking, hoe ze geleerd hebben met illustratoren te praten over illustratie, wat kinderboeken nou zo ontzettend leuk maakt, wat hen opvalt in de illustraties uit Nederland en Vlaanderen, 'plaatje bij praatje', illustratoren die zich een eigen rol toe-eigenen, illustraties in Young Adult boeken, digitale boekillustraties, boeken van stills uit animatieseries en boeken die echt een samenwerking zijn tussen schrijver, uitgever en illustrator.

Wanneer neem je een illustratieopdracht wel of niet aan?

Soms is het zo lastig om te kiezen. Voel je hier nu een ja of een nee?

Ook vertel ik je wat de twee redenen zijn waarom je soms ‘ja’ zegt, terwijl je ‘nee’ voelt.

En als het een ‘nee’ moet worden: hoe zeg je dat dan? Hoe schrijf je dan een mailtje, waarin je jezelf respecteert én de relatie goed houdt?

In deze podcast aflevering praat ik met Irene Goede en Marijke ten Cate. Samen geven zij de cursus TOPklas illustratie waarin ze (aankomende) illustratoren meer leren over karakterontwikkeling, beeldaspecten zoals kleurgebrui, compositie, diepte en licht/donker-effecten, materialen en de beroepspraktijk.

We hebben het over hoe om te gaan met perfectionisme, jezelf opnieuw uitvinden, The Artists Way, buiten tekenen, met een map op bezoek bij uitgevers, kleuren en materialen. Ook hebben we het over werken met rietpennen en ecoline aanbrengen op nat papier met dikke kwasten, om het toeval wat meer zijn gang te laten gaan.

Naar aanleiding van een vraag van een luisteraar vertel ik hoe ik omga met grote illustratie projecten. Een kinderboek waarvoor je 100 illustraties moet maken, een kalender die je wilt vullen met je eigen tekeningen of een klant die je vraagt een hele stapel illustraties te maken. Hoe plan je dat in, hoe houd je overzicht? Leuk als je meeluistert!

In deze podcast praat ik met Klaas Verplancke, een van de meest bekende Vlaamse illustratoren. Hij illustreert onder meer voor kranten, tijdschriften en maakt boeken voor alle leeftijden en genres. Hij won verscheidene belangrijke prijzen in binnen- en buitenland. Klaas maakt editorial illustraties voor onder andere The New Yorker, The New York Times, The Wall Street Journal, Pentagram, De Volkskrant, De Standaard, de Süddeutsche Zeitung en Knack.

We hebben het over authentiek zijn, kijken vanuit de ogen van een art director, het belang van communicatie, mindmapping, vast zitten (en doorgaan), je conceptuele ei kwijt kunnen, perfectionisme en onzekerheid en over in je eentje met je koffertje in New York staan.

Wat is nou eigenlijk handiger: één herkenbare consistente tekenstijl, of breed inzetbaar zijn met meerdere illustratie stijlen? Ik bespreek het in deze podcast aflevering.

In deze podcast praat ik met Roos ten Broecke, Saskia Mendez en Anna Sikkes over hun reis als illustrator, waarin ze onder andere een mentoring/coachingstraject bij Irene aangingen. Hoe zijn zij begonnen, en hoe zijn ze geworden tot de illustratoren die ze nu zijn? Waar zijn deze drie leuke illustratoren in hun pad tegenaan gelopen? Welke praktische tips of mindsetshifts hebben zij gemaakt die hen een stapje verder hielpen? Een gesprek over goedmakertjes, werk uitbesteden, denken in stapjes, veel werk maken, balans, inspiratiebronnen en de eindeloze hoeveelheid mogelijkheden. Over handgeschilderd servies verkopen, illusteren voor tijdschriften, kinderboeken en educatieve projecten.

In deze aflevering hebben we het over twee soorten angst: de angst voor ingebeelde gevaren en een angst die ik graag vergelijk met groeipijn. Beide soorten angst vragen een andere benadering. Ik leer je de soorten angst (pachad en jira) van elkaar te onderscheiden, en geef je richtlijnen hoe er mee om te gaan.

In deze podcast praat ik met Jan de Boer en Ingrid Vonk van Studio Jan de Boer. Studio Jan de Boer ontwerpt boekomslagen, binnenwerken, huisstijlen en websites voor uitgeverijen en zelfpublicerende auteurs. Vanaf 1982 heeft de studio meer dan 25.000 ontwerpen gemaakt. We hebben het over waar een goed boekomslag aan moet voldoen. Hoe maak je een boekomslag, waar halen zij hun beelden vandaan? Hoe zorgen ze ervoor dat hun ontwerpen steeds fris en origineel blijven, én passen bij de uitstraling van de uitgever, het genre, het boek zelf? En hoe voldoen ze aan de wensen van de uitgever, de auteur, de boekverkoper en zorgen ze dat een boek commercieel aantrekkelijk is?

Begin augustus was ik te gast in de podcast van Lotte de Vries van "What’s your story". We hebben het over mijn inspiratiebronnen, over innerlijke liefdevolle kracht, over waarom ik een tijd lang intensief Goede Tijden Slechte Tijden volgde, over je eigen ding doen, over Marie Kondo die huizen groet en over straalangst. Leuk als je meeluistert!

In deze podcast praat ik met Iris Compiet en Maaike Hartjes over het hebben van een burn-out als illustrator. Hoe hebben zij, ondanks het plezier en succes in hun werk, toch een burn-out gekregen? En hoe zag dat er uit, en zijn ze daar van hersteld? Wat was de oorzaak hiervan, en wat hebben ze ervan geleerd? We hebben het over wandelen met een pup, over de gevolgen van de corona lockdown, over perfectionisme, veel verantwoordelijkheid en het imposter syndrome. Over opdrachten waar je niet van had durven dromen en toch op je pad komen, maar je daarna uitputten. Over ‘nee’ zeggen, naar een feestje gaan zonder cadeautje, over praten met de praktijkondersteuner (POH) van de huisarts of met vrienden en een moeder die zegt “zou je die opdracht niet tóch beter aannemen?”

Veel van de illustratoren die ik spreek, blijven (bewust of onbewust) in cirkeltjes denken. En zetten daarom lange tijd geen stap vooruit. Hoe zien die gedachtencirkeltjes er uit, herken ze bij je zelf en doorbreek ze door een stap te zetten. Een enge stap, een moedige stap of een logische stap. Alleen, of met hulp. Doorbreek je cirkeltje en zet jouw eerste stap.

Joost Swarte is onder andere illustrator, striptekenaar en grafisch ontwerper. Zo maakte hij illustraties en omslagen voor bladen (van Vrij Nederland en Humo tot en met The New Yorker), stripboeken, lettertypes, logo’s, postzegels, meubilair, glas-in-lood, en ontwierp hij verschillende gebouwen.

We hebben het over zijn werk, de klare lijn, over hoe de lezer of gebruiker zijn werk zal zien, hoe hij begint te werken als hij een opdracht krijgt (en zo regelmatig iets anders maakt dan wat aanvankelijk gevraagd werd), timmermansperspectief en zijn materialen en werkwijze.

Ook hebben we het over zijn inkomen, wat The New Yorker voor een omslag betaalt, hoe hij bij opdrachten met een klein budget tóch zorgt voor wat extra inkomen, ondernemen, Facebook en boodschappenbriefjes.

Een aflevering over ruildeals en vriendendiensten. Hoe ga je om met ruildeals, hoe sta ik daar tegenover? En reken je korting of werk je gratis voor je familie en vrienden?

Een aflevering met een slimme tip van de mevrouw van het consultatiebureau, verjaardagscadeaus geven en ‘slaap kindje slaap’ zingen voor het kind van een ander. Over goedbedoelde lange sokken en werken tegen een prijs waarvoor je beter in de snackbar kunt gaan staan.

Digitale tekentechnieken! Wat is het verschil tussen Photoshop, Affinity Photo en Procreate? En teken je met een Cintiq, een Apple pencil of een Wacom Intuos? Samen met Irene Berbee en Floris Oudshoorn praat ik onder andere over pixels en vectoren, over de voor- en nadelen van werken met Photoshop, Illustrator, Procreate, Affinity, Clip Studio Paint, Wacom Cintiq, Huion, Wacom Intuos, Vectornator of Sketchup.

Wanneer gebruik je wat, wat zijn de verschillen, waar moet je op letten?

Wil ik een eigen bedrijf starten met mijn illustraties, of kan ik het illustreren beter als hobby beschouwen? Allebei is goed, als je het vanuit de juiste motivatie doet.

En, als je dan bedenkt dat je meer met je illustraties wilt... hoe weet je dan of je geschikt bent voor het ondernemerschap? Welke eigenschappen of vaardigheden heb je nodig om te kunnen beginnen met je bedrijf? Past ZZP-er zijn wel bij jou? Wat is eigenlijk het verschil tussen een “echte ondernemer” en iemand die een bedrijf begint? Misschien een geruststelling: je hoeft écht geen “echte ondernemer” te zijn! En: deze podcast is niet een test. Het is geen afstreeplijstje en dat je daarna de diagnose “ondernemer” of “hobbyist” krijgt. Alles kun je leren. Echt. Als ik het kan, kan jij het ook.

Jolijn Swager geeft kinderboeken uit bij Uitgeverij Volt. Wie werken er op een uitgeverij en welke mensen daarvan bepalen welke illustratoren bij een boek passen? In hoeverre kiezen ze illustratoren uit een ‘vast pooltje’, of zoeken ze nieuwe illustratoren?

Ook hebben we het over contracten, tarieven, royalties en (wel of niet) terugvorderbare voorschotten. We hebben het over de Nederlandse Kinderboekenwereld, het succes van de NEEhoorn, het overkopen van borsten-illustraties uit Canada, de skelter van Tim de Boswachter en scans waarin de plakbandjes nog te zien zijn.

Netwerken - maar dan op een leuke, lichte en fijne manier. Netwerken is eigenlijk verbinden met andere mensen. Praten, vertellen, en elkaar helpen door het uitwisselen van informatie, ideeën en contacten. Op een fijne manier, die voor beide partijen prettig en goed is.

Cecile Reijnders heeft zich gespecialiseerd in het maken van begrijpelijke illustraties ten behoeve van overheidscommunicatie. Met haar illustraties wordt de boodschap toegankelijk voor een groter publiek, en voelen mensen zich meer gezien en gehoord.

We hebben het over hoe zij bij deze specifieke niche gekomen is, wat de voordelen zijn van het kiezen van een niche, en hoe ze zelf eigenlijk óók behoefte heeft aan duidelijke illustraties. Ook hebben we het over hoe Cecile het ondernemen steeds leuker begon te vinden.

Hoe ga je om met klanten die je e-mailen: "We werken graag met je samen, maar we hebben niet zo'n groot budget."? Zeg je dan "Ja doei!," ga je mee met de prijzen die zij bieden, of moet je ze opvoeden, die klanten van je?

In deze podcast vertel ik hoe ik hier mee om ga. Wat ik in zo'n geval terugmail. Over schaakborden, overmeeruren, detail-niveaus en een croissantje van de Franse Bakker.

Akha Hulzebos illustreert bordspellen. Ze begon met het spel "Darwinning!," waarna er steeds meer opdrachten bij kwamen. Uitgevers van over de hele wereld weten haar inmiddels te vinden.

We hebben het over de bordspellenmarkt, digitaal óf analoog tekenen voor bordspellen en hoe Akha aan haar opdrachten komt. Wat is er zo uniek aan het illustreren voor bordspellen of kaartspellen? Hoeveel krijgt Akha voor haar opdrachten betaald, en wat is het verhaal achter het gezicht van de mevrouw van Butterfly Garden?

Eveline mos is projectfacilitator en maakt visuele verslagen over civiele techniek.

Eveline is niet iemand die al haar hele leven tekende, en daar haar vak van wilde maken. Het zakelijk tekenen startte toen zij als projectmanager de vergaderingen moest voorzitten en tegelijkertijd verslagleggen. Toen bleek dat Eveline haar aantekeningen sneller tekende dan schreef. En bovendien: de leden van het projectteam reageerden veel positiever op tekeningen dan op geschreven verslagen.

Tips over efficiënt, productief én leuk werken. We willen ons niet het rambam werken, maar nutteloos naar je scherm staren is ook niet alles.

Over coworken met mensen van over de hele wereld, over wekkertjes, een heel specifiek muziekje op Youtube dat ik úren en úren luister, een tip van Roald Dahl, kikkers eten, tijd inplannen voor je email, accountability partners en het hebben van een niche.

Michiel Snellen is illustrator en tatoeëerder: hij tatoeëert zijn schets-achtige lijntekeningen zélf op zijn klanten. Een percolator, vuurtoren, wilde-bes-prinses, schaakstukken, gebouwen en een lief schoolstoeltje op bovenarmen, enkels en billen. Heldere lijnen met opzettelijke imperfecties. We hebben het over op welke stukken lichaam hij het liefst tekent, wat een flash is en hoe je begint als tatoeëerder: gewoon met een machine en een stuk siliconenhuid. En tussendoor vergelijken we het menselijk lichaam met een A4-tje.

Alles knus en cosy, dat is wat je ervaart in de wereld van Esther Bennink. Esther werd 9 jaar geleden ziek, en toevallig kwam creatieve therapie toen op haar pad. Sindsdien is ze niet meer gestopt met tekenen en inmiddels genieten vele mensen van haar knusse, warme en vooral cosy werk. We hebben het over hoe ze tot deze niche gekomen is, en hoe ze (in het omgaan met haar ziekte en PTSS) troost vindt in haar eigen knusse warme illustraties.

In deze podcast noem ik 6 redenen waarom het zo ontzettend fijn is om een illustratie niche te hebben. Onder andere: klanten die alleen jóu willen en makkelijker je prijzen kunnen verhogen. Hoe ga je op zoek naar een specialisatie die helemaal bij je past, én waarmee je je onderscheidt van de andere 5000 illustratoren in Nederland of de andere 1000 illustratoren in België?

In deze podcast praat ik met Renée van den Kerkhof en Adrien Stanziani, beiden werkzaam als rechtbanktekenaar. Hoe zijn Renée en Adrien tot deze specifieke niche gekomen, wat interesseert en drijft hen daarin? We hebben het over emoties in de rechtszaal, uren lang achter elkaar iets van achteren naar een verdachte kijken, besluiten wat je precies in beeld brengt, advocaten met originele prints in hun kantoor, de prijs van een rechtbankillustratie en portretten die “té goed lijken”.

Wat doen andere mooie illustraties met jou? Inspireren ze, krijg je er nieuwe ideeën door, of laat jij je demotiveren? Laat jij dat wat anderen doen of maken jouw mening over jezelf beïnvloeden? Laat je inspireren - niet demotiveren. En, als dat toch gebeurt: hoe kun je zorgen dat je hier wél  iets van leert, er iets uithaalt, je laat inspireren?

Ik praat met Helmut Smits, multidisciplinair beeldend kunstenaar en een enorme ideeënmachine die heel veel vrij werk maakt én daar van kan leven.

“Als kunstenaar moet je enorm in je eigen werk geloven. Als jij dat niet doet, hoe moet je anderen daar dan van overtuigen.”

Een deel van zijn ideeën voert hij uit tot foto’s, objecten, installaties, performances. Veelal als vrij werk, soms in opdracht. Andere ideeën (krabbels met eventueel een kleine tekening als toelichting) zijn gepubliceerd in de boeken ‘123 ideas’ (2008) en ‘Ideas And Thoughts‘ (2013).

We hebben het over een machine die Coca-Cola filtert naar schoon drinkwater en een parkeergarage voor witte auto’s. Hoe zorgt Helmut ervoor dat hij, zonder andere (bij)baan, vrij werk kan maken, opdrachten krijgt en hier goed van kan leven?

Ik praat met Anne Jorinde Kuiper van Gouden Lijntjes. Tekenen was niet iets waarvan Anne dacht dat ze dat kon - laat staan dat ze daar haar werk van wilde maken. En toch, zonder enige visuele opleiding, richtte ze in een paar jaar haar succesvolle bedrijf Gouden Lijntjes op.

Met haar online cursussen leert ze mensen vogeltjes en bloemen tekenen of te werken met Procreate. Daarnaast staat ze op beurzen, is ze tekenexpert bij het tv-programma Koffietijd, en runt ze een online community waarin ze tekentips deelt.

Hoe doet ze dat? Hoe zet ze zich er toe steeds stappen te zetten, houdt ze zich aan haar eigen afspraken, overwon ze haar cameravrees, en weet ze ieder jaar haar omzet weer te laten groeien?

We hebben het over wat haar inspireert, welke hobbels ze heeft moeten overwinnen, hoe ze geld heeft leren verdienen, en investeringen heeft leren doen.

Een tekening op Instagram zetten, je eerste werk in een andere stijl publiceren, of je prijzen op je website zetten. Je wilt wel, maar… wat zullen andere mensen hier van vinden?

Hoe is het om een illustratie opleiding te volgen op een kunstacademie? Ik vraag het aan drie ervaringsdeskundigen die illustratie-opleidingen gevolgd hebben aan verschillende kunstacademies en in verschillende jaren. Want zélf heb ik er nooit voor geleerd 😉

Anniek Junte zit in haar afstudeerjaar aan de AKV Sint Joost, Niek van Ooijen is twee jaar geleden afgestudeerd in Comic Design aan Artez, en Menah Marleen Wellen studeerde 10 jaar geleden af aan de HKU Utrecht. Hoe hebben zij het ervaren om vier jaar illustratie te studeren, wat hebben ze er nu nog aan, hebben ze dingen gemist tijdens hun opleiding? Waarom hebben ze specifiek voor deze studie gekozen, wat zijn de verschillen tussen de opleidingen?

Wie denk jij dat je bent? En dienen die gedachten jouw? Dient die identiteit jou? Sommige gedachten en overtuigingen helpen je groeien en je goed voelen, andere gedachten en overtuigingen (bewust of onbewust) werken je juist een beetje tegen in je reis naar geluk, succes of wat dan ook.

In deze aflevering een oefening om bewuster te kijken naar jouw “I am statements“. Wat denk jij over jezelf, en wat zou fijner zijn om over jezelf te denken?

Hoe werken schrijver en illustrator samen tot een gezamenlijk boek? Ik praat er over met Philip Hopman en Ted van Lieshout.

Hoe hebben deze twee “hoogsensitieve karakters” samen een balans gevonden en zijn ze gekomen tot het maken van de succesvolle boekenreeks Boer Boris? Ook hebben we het over het tekenen van auto’s, samenwerken met andere schrijvers of illustratoren, de rol van de uitgever, geld, vrijheid, een achteraf veranderde titel, verschrikkelijke ruzie en honderdvijftig pinguïns.

Help! Je hebt veel te veel todo-items op je lijstje staan, en te weinig tijd. Je bent het overzicht kwijt, het voelt alsof je verdrinkt in wat je allemaal nog wilt doen en moet doen. Hoe ga je daarmee om?

In deze podcast vertel ik hoe ik hier zelf mee omga. Welke stappen ik zet, welke truukjes ik toepas, en welke oefeningen kunnen helpen.

Ward Lindhout en Marthe Jonkers werken als game concept artists. In deze aflevering hoor je alles over hoe de game-wereld in elkaar zit. Hoe games gemaakt worden, welke rol je als concept artist hebt, welke software ze gebruiken, welke rol zij spelen in iedere fase van het maken van een spel (van ideeën genereren tot de belichting en de marketing aan toe), met welke beperkingen ze rekening moeten houden en het belang van het maken van autonoom werk (ook al heb je een fulltime baan). Marthe en Ward vertellen over het copyright van hun beelden, hun salaris, en ze geven tips voor als jij een soortgelijke carrière op het oog hebt.

Over werken en wonen in Japan, Polen en Zweden. Over een sombere rit in een Japanse nachttrein en over samenwonen én intensief samenwerken in hetzelfde team tijdens een lockdown. En: wat is photobash en overpaint?

Stel: je wilt illustrator worden, maar je hebt geen illustratie opleiding gedaan. Geen kunstacademie, geen Wackers Academie, geen cursus olieverf of ProCreate. En toch, tóch zou je best illustrator willen worden. Kan dat? (Spoiler alert: JAAA! Zeker! En zelf heb ik ook geen illustratie opleiding gevolgd.)