ธรรมบรรยาย โดย พระอาจารย์นาวี ปิยทัสสี

"สภาวะ" นี้เราไปสัมผัสได้

ซึ่งสภาวะนี้เกิดจากเหตุและปัจจัย

ถ้าเราไม่เข้าใจองค์ประกอบของเหตุและปัจจัย

เราจะเข้าไปปรุงแต่ง เราจะอยู่กับสภาวะที่การปรุงแต่ง

ซึ่งการปรุงแต่งมันก็เป็นเหตุเป็นปัจจัยอีกอันที่เราสร้างขึ้นมาอีก

ไปสู่สภาวะที่ไม่สร้าง

ศิลปแห่งการไม่กระทำ

ศิลปแห่งการไม่แสวงหา

ศิลปแห่งการไม่เลือก

เป็นมิติที่คนละขั้วกับในชีวิตประจำวัน

ชีวิตประจำวันของเรานี่ต้องอาศัยการแสดง

การกระทำ แรงปรารถนา การเลือก

อันนี้สมมุติของโลก เราต้องอยู่แบบนั้น

ใน24 ชั่วโมงยกเว้นการหลับ

เราควรจะแบ่งเวลามาอยู่กับโลกแห่งความเป็นจริงอย่างที่มันเป็น

ไม่งั้นจิตจะหลงไปในบทบาทที่ตัวเองแสดง

หลงไปในความเพลิน ซึ่งให้ความสุขเพียงเล็กน้อย

ให้ความทุกข์มากเหลือเกิน

จิตเอาเครื่องปรุงแต่งนี้ มาเป็นตัวเป็นตน เป็นสัตว์เป็นบุคคล

เมื่อใดที่มาแจ่มแจ้งเห็นสายธารแห่ง

จากความจำนึงไปสู่ควมจำนึง

จากสัญญานึงไปสู่สัญญานึง

..

ขณะเดียวเท่านั้นสลายไปขณะใหม่มาแทนที่

การสืบต่อของสภาวะธรรมสั้นนิดเดียว

กฏแห่งความเปลี่ยนแปลงคือสภาวะอนิจจัง

จนถึงเวลาสายธารแห่งการเปลี่ยนแปลงสิ้นสุดลง

ไม่มีการสืบต่อของการเกิดและดับ

ไม่มีการสืบต่อของเวลา เป็นอกาลิโก

บรรลุสภาวะไม่มีการเคลื่อน ไม่มีจุติ ไม่มีอุบัติ นั้นคือที่สิ้นสุดแห่งทุกข์

อภิชฌาและโทมนัสทำหน้าที่ลักษณะอย่างไร

พึงพอใจและไม่พึงพอใจ รักหรือชังชอบหรือไม่ชอบ

พุทธะองค์ท่านตรัสว่าเป็นตัวตัณหาเป็นตัวสมุทัยเป็นเหตุ

อดีตก็ผ่านไปแล้วน่ะไม่หวนกลับมาเป็นความว่างเปล่า อนาคตก็เป็นเพียงจินตนาการ

แล้วไฉนว่าจิตถึงมาข้องมาเกี่ยวมาพัวพัน ในอารมณ์อดีตบ้างอนาคตบ้าง

ภาษาบาลีก็ใช้คำว่ามาปรุงแต่ง ปรุงแต่งยังไงก็คือเอาสัญญาภาพ

ในอารมณ์ที่รักเคยรักเคยชังเคยชอบไม่ชอบ มาปรุงแต่ง

เสมือนหนึ่งว่าเหตุการณ์นั้นมีอยู่เป็นอยู่

ยังมีความรักอยู่ยังมีความชังอยู่

ยังมีผู้รักผู้ชั่งผู้ชอบไม่ชอบก็เรียกว่าปรุงแต่ง

แท้ที่จริงแล้วจิตไม่ได้ติดในอารมณ์อดีตอนาคต

ต่จิตยึดติดในอารมณ์ที่ปรุงแต่งนะ

การเคลื่อนไหวก็คือกฎแห่งความเป็นอนิจจังเคลื่อนอยู่เนืองนิจ

และการเคลื่อน เคลื่อนเพียงขณะเดียวเท่านั้นเองก็สลายไป

การเคลื่อนไหวขณะใหม่ก็มาแทนที่นะ

สั้นนิดเดียว ไม่ยากไม่ยากนะ

สั้นนิดเดียว

ภาวะการเคลื่อน ภาวะการเกิดระดับ

สลับกันอยู่อย่างนี้น่ะ

เกิดดับ เกิดดับ

การเกิดขึ้นของสภาวะธรรมคือการเกิดขึ้นครั้งแรก

และมันเป็นการดับครั้งสุดท้าย

โดยสภาวธรรมจริง ๆ แล้วไม่มีอะไรตกค้างเลยนะ เป็นความว่างเปล่า

การรับรู้ในสภาวธรรมคือ"การรับรู้ครั้งแรกและครั้งสุดท้าย"

ไม่มีอะไรตกค้างเลย

เสมือนนกที่บินไปในอากาศไม่ทิ้งร่องรอยอะไรไว้

หากเราไม่มีองค์ความรู้สมาธิวิปัสสนา

การรับรู้ของเรามันจะทิ้งร่องรอยแห่งตัวตนไว้ในกาลเวลา

ในความสัมพันธ์

โดยอาศัยความรักความชังอภิชฌาและโทมนัส

ไปร้อยรัดจิตให้ติดอยู่ในสัญญาภาพ

เมื่อภาวะความเป็นผู้สังเกตชัด

เหมือนบุรุษยืนอยู่บนฝั่ง

ได้เห็นสายธารของการเปลี่ยนแปลง

เห็นสายธารแห่งการเกิดดับนี้ ไหลไป

ฉุดไม่ได้ รั้งไม่ได้ รักษาไม่ได้

เพียงเฝ้ามองและสังเกตุ ดังที่มันเป็นนั้น

#วิปัสสนาธรรม

1. ฐานโพรงจมูก 2. ปลายจมูก บริเวณสามเหลี่ยมเหนือริมฝีปากขึ้นไป 3. กึ่งกลางหน้าอกบริเวณลิ้นปี่ 4. ศูนย์กลางกายเหนือสะดือขึ้นมาสองนิ้ว ฐานใหม่หลังจากเกิดการเปลี่ยนแปลง ทุก ๆ 13,000 ปีจะมีแรงที่กระทำกับสุริยะของเรา ตอนนี้กุศลธรรมที่นับเนื่องด้วยมรรค การรับรู้จะอยู่ที่กึ่งกลางสมอง พื้นที่พลังแห่งการเกิด ในส่วนอกุศลธรรม ใจจะเป็นตัวรับรู้เป็นพลังแห่งความดับ เป็นที่ตั้งแห่งอกุศลธรรมทั้งหลาย 5. ถ้าต้องร้บรู้ลมหายใจเข้ายาว-ออกยาวต้องใช้ฐานบน"โหนกศรีษะขวา"

หลังจากนั้น พอลมหายใจเข้าสั้น-ออกสั้นก็จะไปตามวิถีเหมือนเดิม

ผู้ที่ไม่มั่นหมาย ผู้ที่ไปพ้นแล้วจาก

ความรักชังในสุขเวทนา ในทุกขเวทนา

ที่เกิดขึ้นในโลกียะนี้

สภาวธรรมทั้งปวงมันจะจบลงที่เวทนาใช่มั้ยจบลงที่ความรู้สึก

ใครที่ปลดเปลื้อง

ความพึงพอใจในสุขเวทนา

ปลดเปลื้อง

ความหงุดหงิด

ความเกลียดชัง

ปฏิฆะขุ่นเคืองในทุกขเวทนาได้

และไม่ยึดติดในอุเบกขาเวทนา

ซึ่งเป็นเวทนาชั้นเลิศ

ผู้ข้ามพ้นแล้วไม่มีสิ่งร้อยรัดแล้ว

ไม่มีอภิฌชาและโทมนัสในเวทนาทั้งปวงแล้ว

ผู้นั้นแลชื่อว่าเป็นผู้ "ปลงภาระวางภาระ"

ทั้งหลับและตื่น

ทั้งในสมาธินอกสมาธิ

หากว่าเรายังดับอวิชาตัณหาอุปทานยังไม่ได้

มันมีเทคนิคอุบายวิธี หนึ่ง ในนั้นก็คือ "ดำรงจิตให้อิสระจากการเลือก"

ก่อน 22 ก.ค. 2564 การรับรู้ทั้งปวงรวมลงที่เวทนา

เวทนาทั้งปวง กุศล อกุศล วิบาก รวมลงที่ใจ

-----

จุดศูนย์กลางแห่งการรับรู้ หลัง 22 ก.ค. 2564

สมองคือจุดศูนย์กลางแห่งการรับรู้ในส่วนกุศล วิบาก กิริยาจิต {- ฌานจิตเป็นกุศลธรรมเบื้องสูง -}

ใจเป็นจุดศูนย์กลางแห่งการรับรู้ในส่วนอกุศล {ที่ยังจิตให้เศร้าหมอง}

เมื่อจิตไม่รู้เท่าทันสุขเวทนาหนึ่งใดเกิดขึ้น ก็มีความเพลิน มีความยินดี ปรารถนาให้มากยิ่ง 

แรงปราถนานี้เกิดบ่อยครั้งมากครั้งบ่อยครั้งมากครั้ง 

มันทำให้จิตที่มีอวิชชาอยู่ 

ไปหลงยึดติดในกระบวนการเหล่านี้ว่ามีตัวตน

นี่ไงฉัน ฉันเพลินได้ ฉันมีความสุขอยู่กับสิ่งนั้น ฉันฉันและก็ฉัน 

แทนที่จะมองเป็นเวทนากลับไปยึดติดในเวทนาไปเพลินในสุขเวทนานั่นแหละตัวอุปาทานนะ 

------

ความคิดช่างซับซ้อน ความคิดนั้นช่างลึกลับ ความคิดนั้นช่างยากต่อการที่จะปล่อยวาง

ความคิดนั้นอันได้ผูกจิตไว้ พันธนาการจิตไว้ในโลกแห่งการปรุงแต่ง 

ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่เราจะออกจากโลกของความคิด

มิใช่เรื่องง่ายเลยที่เราจะออกจากพันธนาการที่ความคิดมันพันธนาการไว้นะ  

จิตถูกพันธนาการไว้ด้วยความคิดนี้แหละ  

แต่เมื่อใดที่เราใช้ธัมมวิจยะหรือว่าใช้สัมมาสังกัปปะ  

อันเป็นผลจากตัวสัมมาทิฏฐิความเห็นที่ถูกต้อง

ธรรมชาติจิตจะมีความคิดอดีตอนาคตเป็นอารมณ์

เมื่อใดที่จิตอิสระจากพฤติกรรมของความคิด อดีต-อนาคต

จิตก็จะอยู่กับความรู้สึกอันเป็นปัจจุบันโดยที่ไม่ต้องมีการควบคุม

ไม่ต้องหาอุบายวิธีใดๆ 

เมื่อใดที่สภาวะประกอบด้วยกาลสิ้นสุด 

ตัวมันลงแล้ว 

สภาวะที่ไม่ประกอบด้วยกาลก็ปรากฏ เป็นอากาลิโกเป็นอสังคะตะไม่ปรุงแต่ง 

เป็นสภาวะที่ไม่เคลื่อน 

จงใช้ความเบา ความนิ่ง ที่เกิดจากการหยั่งลงสู่ความจริง 

มาหยั่งลงสู่ปัจจุบันขณะ ไม่พลาดจากปัจจุบันขณะ

ส่วนการเคลื่อนจากหยาบไปละเอียดนั้นเค้าจะเคลื่อนไปเอง จะเคลื่อนไปเอง 

จิตที่มีอวิชชาจะหลงอยู่ในปารฏการณ์ของตัวตน

ไม่ม่ีตัวตนใดที่จะเต็ม  มันโหยหาการเติมเต็มอยู่ตลอด

ผู้ที่แจ่มแจ้งกับขณะ คือผู้แจ่มแจ้งกับสภาวะการเกิด สภาวะการดับนั่นเอง

แจ่มแจ้งกับขณะของรูป แจ่มแจ้งกับกับขณะของนาม

จิตรับรู้อารมณ์นี้ประกอบด้วยความไม่พึงพอใจอยู่

ถูกความไม่พึงพอใจครอบงำอยู่

จิตรู้อารมณ์แบบนี้มีความพึงพอใจ นันทิเกิดความเพลินอยู่

ถูกนันทิถูกความเพลินปรารถนาได้มากยิ่งขึ้นครอบงำอยู่

ก็รู้ชัดประจักษ์ชัด

กับสภาวะที่กำลังดำเนินอยู่เกิดและดับอยู่

อันนี้แหละอันนี้แหละที่ว่า "ย่อมเป็นผู้กำจัดเสียซึ่งอภิชชาและโทมมัส

ความตายนั่นคือการสิ้นสุดลงของ ของสิ่งที่เราไปรู้ของสิ่งที่ถูกรู้  ความสืบต่อ ของความรัก  ความสืบต่อของความสมหวังผิดหวัง ความสืบต่อของความสัมพันธ์  มันจะสิ้นสุดลง นั่นคือนิยามของความตาย   เราจะไม่ได้อยู่กับความสัมพันธ์อีกแล้ว  เราก็จะไม่ได้รับรู้กับความรักเราจะไม่ได้รับรู้กับสิ่งที่เราครอบครองอีกต่อไป  มันจะสิ้นสุดลง นั่นคือนัยยะนิยามความหมายของคำว่าความตาย  เราเป็นนักปฏิบัติจะเห็นการสิ้นสุดลงของความสัมพันธ์ การสิ้นสุดลงของความสืบต่อ  ของความรักความชังของโลกใบนั้นที่เราเคยรับรู้  สายธารแห่งความจำ สายธารแห่งความสุขเวทนา โลกใบนี้ที่เรารับรู้มาตั้งแต่เราตื่นจากการหลับแล้ว เราจะเห็นการสิ้นสุดลงในขณะที่เราตื่นอยู่ สัญญาสั้นลง แค่อดีตอนาคตสัญญาสั้นลงมากมีเพียงขณะเดียวเท่านั้น "                                            " ปิยทัสสี ภิกขุ " . . .   รับฟังเสียงจาก  Podcast  : ธรรมบรรยาย โดย พระอาจารย์นาวี ปิยทัสสี  Spotify        : https://open.spotify.com/episode/7kDzLFFiTRbN1aR8iD4V7y Anchor.fm  : https://anchor.fm/mowakee-forest/episodes/Group-Sitting-2023-01-01-e1t30k8

ความคิดไม่ใช่ตัวอุปสรรคหรือปัณหา แต่การไปยึดติดในความคิดนั่นคือปัญหา

ความคิดมาจากความทรงจำ หากไม่มีความจำความคิดก็ผุดขึ้นไม่ได้

.

****

เราจะอิสระจากความคิดได้ (โลกแห่งความสัมพันธ์ โลกอัตลักษณ์ โลกแห่งการปรุงแต่ง)

เราต้องเข้าสู่จุดศูนย์กลาง(ของเวลา)แห่งวงกลม คือปัจจุบันขณะ มันจะไม่เคลื่อนไปอีกละ นั่นก็คือพื้นที่ของสมาธิ 7 ขั้นนั้นเอง

ความสืบต่อของเวลาที่เป็นขณะหนึ่งสู่ขณะหนึ่ง

เมื่อไดที่เราสัมผัสขณะ นั่นคือคือเราสัมผัสต้นทางของเวลา ต้นทางของการรบัรู้

เมื่อการรับรู้เป็นรอบ เป็นรอบ ความสืบต่อของเวลาจะสิ้นสุดลง

***

วิปัสสนามิใช่การแสวงหา

วิปัสสนาคือ ศิลปะแห่งการเฝ้ามองการเคลื่อนที่กำลังปรากฏในปัจจุบันกาล

"อดีตใดที่จิตไปพัวพันอยู่ อดีตนั้นตั้งอยู่ในขอบเขตแห่งความสัมพันธ์

จิตจะโลดแล่นอยู่ในโลกแห่งความสัมพันธ์เท่านั้น

จิตจะถูกร้อยรัดให้ติดอยู่ในมิติแห่งความสัมพันธ์

สัมพันธ์ในความรักความชัง

ยิ่งความสัมพันธ์ลึกมาก ความยึดติดยิ่งมาก

โดยมี เรา เป็นจุดศูนย์กลางในโลกแห่งความสัมพันธ์นั้นๆ"

เราจะอยู่ตรงกึ่งกลางของสมองหรือกึ่งกลางอุ้งมือซ้ายในสักพักนึง ไม่เกิน 15 นาที 

เสร็จแล้วเราก็จะเลื่อนความรู้สึกมาสู่ฐานปกตินะ มาสู่ฐานปกติ 

นิ่งอยู่เบาอยู่ กึ่งกลางของสองจุดนี้ จุดใดจุดหนึ่ง 

ในขณะที่เราอยู่รู้สึกที่กึ่งกลางของสมองหรือกึ่งกลางอุ้งมือซ่้าย 

อาจจะมีการรับรู้ลมหายใจไปด้วย มันเข้ามาแทรกของมันเอง ไม่เป็นไรนะ การรับรู้นี่ไม่ใช่เกิดจากเจตนา  

เกิดจากความเคยชิน มันไปรับรู้ก็มันเองแบบนี้ไม่เป็นไรไม่ต้องไปกังวล ไม่ต้องไปหงุดหงิด 

รับรู้ก็รับรู้ไป เพียงแต่ว่าเราไม่เคลื่อนตามลม 

จิตยังนิ่งอยู่เป็นหนึ่งเดียว อยู่ที่กึ่งกลางสมองหรือกึ่งกลางอุ้งมือซ้ายนี้ 

อาจจะมีความรู้สึกเย็นหรือร้อน หนักหรือเบา 

อาจมีแสงสว่างเรือง ๆ ยังไงก็แล้วแต่

อะไรที่เกิดขึ้นจากการที่เอาความรู้สึกเราไว้กึ่งกลางสองจุดนี้ ก็เพียงแต่รับรู้ไม่ปฏิเสธ 

Choiceless awareness เป็นการตื่นรู้ ในสภาวะที่ไม่เลือก ถ้าไม่เลือกก็แสดงว่าไม่ปรารถนาไม่ต้องการ เมื่อไม่ปรารถนาไม่ต้องการก็แสดงว่า จิตก็ไม่มีการรอคอย ไม่มีการคาดหวังในอารมณ์ทั้งปวง เมื่อเราดำรงจิตแบบนี้ มนสิการแบบนี้ เข้าใจชัดแบบนี้ในการทำจิตให้อิสระจากการเลือกอารมณ์แบบนี้ 

ลักษณะจิตก็จะเป็นลักษณะมันมีความรู้สึกที่ว่าเบาเบา 

เบาเพราะว่าไม่ต้องแบกแรงปรารถนาไม่ต้องคาดหวังไม่ต้องมุ่งหวัง

ความเบาของจิตนี้รวมศูนย์ อยู่ที่ไหนจุดศูนย์รวมของจิตที่เป็นฝ่ายกุศลที่เป็นส่วนวิบากเนี่ย มันจะรวมศูนย์ที่กึ่งกลางสมองใช่ไหม นิ่งอยู่เบาอยู่ ไม่โลดแล่นไปในเวลาอดีตอนาคต

ที่มันโลดเเล่นไปในมิติของเวลาอดีตอนาคตเพราะมันไปเอาเวลาเหล่านั้นมาสรรค์สร้างมาปรุงแต่งเป็นตัวตน เป็นที่ตั้งแห่งแรงปรารถนา

เมื่อจิตอิสระจากแรงปรารถนาจากแรงต้องการก็ไม่จำเป็นที่จะต้องใช้ความคิด ใช้อดีตน้อยลง ใช้อนาคตน้อยลง

ตอบคำถามในช่วง ธรรมสากัจฉา "ลักษณะจิตที่จะเข้าไปสู่ความมีภาวะความเป็นกลางในการเห็นการเกิดดับมันไม่มีกำลังพอ

เพราะฉะนั้น ช่วงที่ว่ามันบีบมันเค้นอะไรในตอนนั้นสำคัญมาก

 โยมอย่าลืมนะว่ากระบวนการบรรลุธรรมเนี่ยมันไม่ใช่เป็นกระบวนการที่เห็นการเกิดการดับ ไม่ใช่, 

กระบวนการบรรลุธรรม คือกระบวนการของตัวธัมมะวิจยะ ที่น้อมลงในไตรลักษณ์ในกฎแห่งความเป็นอนิจจังทุกขังอนัตตา

กระบวนมันจะน้อมเอาสภาวะของรูปนามที่กำลังเปลี่ยนแปลงที่กำลังเกิดดับมาลงในไตรลักษณ์

 กระบวนการการบรรลุธรรมเนี่ยมันจะเกิดขึ้นช่วงที่ธัมมะวิจยะในการน้อมลงในอนิจจังทุกขังอนัตตาอย่างใดอย่างหนึ่ง 

ว่าอันนี้นะสภาวะที่กำลังปรากฏเนี่ย คือกฎแห่งการเปลี่ยนแปลงนะมันกำลังเกิดและเรารักษาไม่ ยื้อฉุดไม่ได้ รักษาไม่ได้ บังคับไม่ใด้นะ 

ในขณะที่เราพิจารณาแบบนี้ม้นก็จะสิ้นสุดลง กระบวนการพิจารณาสภาวะเกิดดับ ลมหายใจ คือขันธ์ท้้งหมด ขันธ์ทั้ง 5 ดับหมดดับรอบ  "

เมื่อตัวตนหยั่งลงสู่สภาวธรรมไม่ได้ แล้วอภิฌชาและโทมนัสก็ไม่มีที่ให้หยั่งลงได้

สุข เป็นเวทนาขันธ์ มีการเปลี่ยนแปลง มีการเกิดดับ

จะไปแสวงความสุขในพื้นที่ของการเปลี่ยนแปลงได้อย่างไร

. . .

บนพื้นที่แห่งการเปลี่ยนแปลงจะไม่มี อวิชชา ตัณหา อุปาทาน

อวิชชา ตัณหา อุปาทานจะไม่เกิดร่วมกับอารมณ์อันเป็นปัจจุบันขณะ

เพราะอารมณ์นั้นปรากฏเพียงชั่วขณะเดียวแล้วก็ดับไป

ไม่มีพื้นที่ให้ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน หยั่งลงได้

เนื่องในโอกาสญาติธรรมร่วมกันปฏิบัติ ณ ศานติธรรมสถาน วัดขุนป๋วย

จะไม่เป็นผู้เข้าไปสู่มิติแห่งการเลือก

อุปสรรคในการหยั่งลงสู่ปัจจุบัน คือแรงปรารถนา เจตจำนง มุ่งหวัง

ละคลายอุปสรรคโดย ดำรงจิตให้ว่างจากการเลือกอารมณ์

จิตที่อิสระจากการเลือกอารมณ์นั้น..จะเบา

คลื่นความคิดจะแผ่วลง ลดลง

ในความสัมพันธ์หลากมิติ  ความสัมพันธ์เหล่านี้จิตที่ยังมีอวิชชาจะเข้าไปมั่นหมายว่า

มีตัวตนอยู่จริงในโลกแห่งความสัมพันธ์

แม้ในขณะอยู่เพียงผู้เดียว แต่โลกแห่งความสัมพันธ์นั้นมันกึกก้องอยู่ในระบบสัญญาความจำ

แน่นอนว่าในโลกแห่งความสัมพันธ์จะไม่มีมิติเดียว

ที่เราไปสมาทานโลกแห่งความสัมพันธ์เพราะจะเสพความสัมพันธ์เชิงบวก

แต่..จะไม่มีใครสามารถประคองความความสัมพันธ์เชิงบวกได้ตลอด

จิตที่มีอวิชชาจะเรียกร้องเติมเต็มในโลกแห่งความสัมพันธ์

ก็เพราะโลกแห่งความสัมพันธ์คือ "โลกแห่งตัวตน"

พระพาหิยะ ผู้ไม่ปรากฏตัวตนในโลกแห่งความสัมพันธ์

สมาธิจะเกิดขึ้นต่อเมื่อโลกแห่งความสัมพันธ์ โลกแห่งตัวตนที่โลดแล่นไปในกาลเวลายุติตัวมันลง

อุบายวิธีให้จิตอิสระจากโลกความสัมพันธ์ คือทำความรู้สึกให้อิสระจากการเลือก

อารมณ์ที่ตกค้างในชีวิตประจำวันจะอยู่ในรูปของความคิดสัญญาภาพ

อารมณ์ที่เรารับรู้ปรากฏเพียงชั่วขณะเดียวแล้วดับสลายไป

ไม่ว่าหยาบหรือละเอียด ดีหรือชั่ว สมหวังหรือพลาดหวัง

การรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้ง 5 นั้นดับไปแล้ว

แต่อารมณ์ตกค้างอยู่ในรูปของความทรงจำ

จิตที่มีอวิชชา จะถูกแรงพึงพอใจไม่พึงพอใจ ความรักหรือชังในอารมณ์ที่ผ่านการรับรู้ในประสาทสัมผัสทั้ง 5 

แรพึงพอใจไม่พึงพอใจนั้นจะร้อยรัดจิตผูกมัดจิตให้ติดอยู่ในอารมณ์นั้น ๆ แม้ว่าอารมณ์นั้นจะผ่านไปแล้ว 

....

ในอดีตไม่มีเรา เรารับรู้อดีตผ่านความจำผ่านสัญญานี่เรียกว่า รับรู้ตรงตามความเป็นจริง

การเอาความรู้สึกไว้ที่กึ่งกลางสมองหรือที่อุ้งมือซ้าย ไม่มีคำบริการ ไม่มีการสร้างภาพ

กำลังความนิ่งสูงมาก และทันทีโดยไม่มีพิธีรีตรอง

ลมหายใจเข้ายาวออกยาว การรับรู้ความรู้สึกจะชัดนิ่งอยู่จุดนั้น

เมื่อลมหายใจลดลง  อาณาปานสติระดับที่ 2 ถึงระดับที่ 6  ลมหายใจจะสั้นลงๆไปเรื่อยๆ

แต่พระองค์ท่านนิยามคำว่าสั้นลงเฉพาะระดับที่ 2

แท้จริงจาก 2 ไป 3 พระองค์ท่านนิยามว่า "จักเป็นผู้กำหนดรู้กายทั้งปวง"

จาก 3 ไป 4 "จักเป็นผู้กำหนดรู้ชัดซึ่งลมหายใจระงับ"

สภาวะเป็นผู้กำหนดรู้ชัดกายทั้งปวง สัพพะกายะ

สภาวะธรรมเป็นแบบนี้  ไม่ว่าจะเอาความรู้สึกไว้ที่โพรงจมูก ปลายจมูก กึ่งกลางหน้าอก หรือศูนย์กลางกายบริเวณหน้าท้อง

ซึ่งปกติความรู้สึกแนบแน่นเป็นหนึ่งเดียวชัดอยู่เฉพาะจุดนั้น

เมื่อมาถึงสภาวะระดับที่ 3 กายทั้งปวงเสมือนหนึ่งว่าลมหายใจแทรกเข้าไปทุกอณูของเรือนกาย

เวลาหายใจเข้าจะรู้สึกเหมือนว่ากายขยายออก หายใจออกรู้สึกเหมือนกายแฟบลดลงไป

นี่คือนิยามของคำว่ากายทั้งปวง "สัพพะกายะ"  รู้สึกตัวทั่วเรือนกายโดยไม่ใช่เจตจำนง

ซึ่งสภาวะนี้ต้องเป็นไปเอง

"ธรรมใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตเจ้าทรงแสดงความดับของเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น"

การยึดติดในอัตลักษณ์ในตัวตน เป็นทุกข์

จงเป็นประทีปในที่มืด ชลอวงล้อการขับเคลื่อนภาวะความมีตัวตน ให้เบาบางลง

เพราะความขับเคลื่อนนั้นจะนำไปสู่

ความขัดแยังในความสัมพันธ์ล้วนแล้วเกิดแต่ความเข้มข้นของอัตลักษณ์ ความยึดติดในตัวตนทั้งนั้น

จิตที่มีอวิชชาจะไปหยิบฉวยเอาเวลาในอดีตอนาคตมาสร้างภาวะว่า เคยมีตัวฉันในอดีต และฉันจะเป็นอะไรบางอย่างในอนาคต  นี่เป็นอุปาทาน

เมื่อถึงจุดหนึ่งแล้วจะต้องคืนเวลาให้กับโลก

อาการที่เราคืนถ่ายถอนเวลาให้กับโลกเรียกว่า "วิบาก" 

เหตุแห่งทุกข์คือสังขารที่มีมูลฐานจากอวิชชา  เมื่อไปรู้ไปเห็นองค์ประกอบความคิดตรงตามความเป็นจริง เหตุตัวนี้ก็ดับไป

ลมหายใจมีความสัมพันธ์กับสมาธิอย่างไร 

    ธรรมเหล่าใดมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 

ธรรมเหล่านั้นย่อมมีความดับ"สิ้นสุด"เป็นธรรมดา   --- ปิยทัสสี ภิกขุ  ---

สภาวะธรรม ความสืบต่อของรูปและนามได้ดับสิ้นสุดลง (ที่ความดับ ดับสุดท้าย)

ธรรมเทศนาหลังคอร์สวันแม่ 2565

"พระเสขะบุคคลใช้สติปัฏฐานอยู่แต่เป็นไปเพื่อเป็นวิหารธรรม"

"สภาวะทีไม่มีปรากฏการณ์ของรูปและนามให้มั่นหมาย ท่านจะคิดไม่ได้ นึกไม่ได้ สืบลมหายใจไม่ได้"

การเกิดดับที่นำไปสู่การบรรลุธรรม ต้องเกิดดับในระดับฌานจิต 

ถ้าปฐมฌานไม่เกิด กระบวนการบรรลุธรรมจักเกิดขึ้นไม่ได้

เพราะมรรคองค์สุดท้ายอยู่ในรูปภูมิ ไม่ได้อยู่ในกามภูมิเหมือนมรรค 7 องค์เบื้องต้น

สัญญาขันธ์อยู่ในกระบวนการของผัสสะ

อะไรที่ทำให้บุคคลรับรู้ต่างกัน ทั้งที่รับรู้เหตุการณ์เดียวัน

มันต่างที่ผัสสะไง  มันต่างที่การตีความ

 ผัสสะเป็นบวก สัญญาเป็นบวก ส่งต่อเป็นสุขเวทนา

ที่สุดของการปฏิบัติสมาธิภาวนาคือ สภาวะความสืบต่อของรูปและนามสิ้นสุดลง

" จงแจ่มแจ้งในสภาวะที่กำลังเกิดและดับ "

พุทธองค์ใช้อนุปุพพวิหาร ๙ ในการเข้าสู่ปรินิพพานในระหว่าง รูป กับ อรูปนี่เอง.  

ซึ่งพระอรหันต์ก็ใช้สูตรนี้เช่นกัน  เข้าแล้ว ออกแล้ว โดยชำนาญ   

และจะใช้เส้นทางนี้ วิถีนี้ ในวาระปรินิพพานธาตุโดยสมบูรณ์ "

เราท่องเที่ยวไปในโลกของเวลา จิตท่องไปในอดีต อนาคต โดยอาศัยสัญญาภาพ กลับไปอยู่กับอารมณ์อดีตอนาคตมันสำคัญมั่นหมายว่ามีตัวมันจริงๆ

เมื่ออินทรีย์อ่อน จิตจะเผชิญกับโลกอนาคตอันเป็นที่ตั้งแห่งความเพลิน

โลกของสมาธิวิปัสสนา เราจะหยุด มาอยู่กับโลกปรมัติ เพื่อจิตจะได้พักจากการกระทำ พักจากภาระที่ไปยึดไปติดไว้

อุบายวิธีพักที่เร็วที่สุดคือ  ละคลายแรงปรารถนา

สภาพจิตที่อิสระจากแรงปรารถนา จากการรอคอย จากเจตจำนงค์มุ่งหวัง จะเบาอย่างอัศจรรย์

ถาม- ตอบ อานิสงค์ของสมาธิ ในพระสูตรมีอะไรบ้าง

สาธยายธรรม

1 ย่อมเป็นไปความสุขในอัตภาพ . . .

2 ย่อมเป็นไปเพื่อญานทัศนะ. . .

3 อานิสงค์เป็นไปเพื่อความสมบูรณ์จของสติสัมปชัญญะ. . .

4.  อานิสงค์เพื่อความสิ้นไปของอาสวะ . . .

ตราบใดที่ยังมีแรงปรารถนาอยู่ ตราบนั้นความคิดจะไม่ยุติตัวมันเอง    

  สมองจะทำหน้าที่ในพื้นที่กระบวนการความคิด

 เพื่อตอบสนองทุก ๆ แรงปรารถนาทุก ๆ การแสวงหาทุก ๆ การรอคอย        

  การหยั่งรู้สู่ปัจจุบันขณะ  คือการได้พักจากความเหนื่อยล้า     

 ที่จิตได้รอนแรมในการแสวงหาอารมณ์ในการคิดนึกปรุงแต่ง          

   เมื่อจิตอิสระจากอดีตและอนาคต จะนิ่งอยู่ เบาอยู่                    

                 ปิยทัสสี ภิกขุ

ไม่เลือก ไม่มีเงื่อนไขในการรับรู้ เรียก รู้ตามความเป็นจริง

โลกแห่งการรับรู้ที่ปราศจากเงื่อนไข จิตอิสระมาก จิตได้รับการปลดปล่อย

เงื่อนไขเป็นการเทียบเคียงโลกอดีตอนาคต คือใช้สมองสองซีก

เมื่อไม่เลือก ไม่เทียบเคียง ก็มาอยู่กึ่งกลางสมอง

เพื่อรำลึกถึง พระมหากรุณาธิคุณ พระปัญาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

..

บูชาคุณของพุทธองค์ด้วยการหยั่งลงในสายธารแห่งปัญญาญานว่า

จากโลกียะ ไปสู่โลกุตตระ

จากสภาวะที่เนื่องด้วยเวลา ไปสู่สภาวะที่ไม่มีเวลาเป็นอกาลิโก

จากสภวะการเกิดดับอย่างต่อเนื่อง ไปสู่สภาวะที่ไม่มีการเกิดไม่มีการดับ

ความเข้าใจเช่นนี้แหละคือการปฏิบัติบูชาล่ะ

เนื่องในวันอันสำคัญยิ่งนี้

โลกแห่งความคิด ความสัมพันธ์ ความเคยชิน  หยุดเวลาอดีตอนาคต แห่งการแสวงหา แห่งการรอคอย

เมื่อละคลายแรงปรารถนา จิตจะอิสระจากความคิด อยู่กึ่งกลางระหวัางอดีตกับอนาคต

" ความรู้สึกตัวบนฐานกาย จะเป็นฐานให้สติ "

อาตาปี สัมปชาโน สติมา

เพียรที่จะหยั่งรู้  ความเพียรที่ประกอบด้วยสัมปชัญญะ

เพียรที่จะระลึกรู้  ความเพียรประกอบไปด้วยสติ

เมตตาแสดงพระธรรมเทศนาและนำปฏิบัติภาวนา โดย..พระอาจารย์นาวี ปิยทัสสี  แห่งวัดถ้ำดอยโตน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ แสดงธรรม ณ ศานติธรรมวัดขุนป๋วย  . . .   อ้างอิงหนังสือ "ขอบเขตการรับรู้ของจิต"  หน้า 108 แผนภูมิที่ 18 #vimuttidhamma.net/1782-2/     e-book หน้า 114

.

. . . เมื่อใดที่จิตไม่ขึ้นอยู่กับแรงปรารถนา  ไม่เลือกในอารมณ์ทั้งปวง   ไม่รอคอยสิ่งใด ไม่อิงเวลาอดีตอนาคต จิตอยู่กับปัจจุบันขณะ

ความรู้สึกจะไปอยู่กึ่งกลางสมอง จิตหยุดการเคลื่อน กระบวนความคิดทำงานน้อยลง ปริมาณลมหายใจเข้าออก..ก็ลดลง

ธรรมบรรยาย ๓ มีนาคม ๒๕๖๕ ณ วัดถ้ำดอยโตน

" เมื่อใดที่จิตหยั่งลงสู่อริยสัจ จิตจะเข้าไปเห็นความจริง

จิตจะอิ่มเอม  จิตจะเต็มไม่มีความพร่อง

เป็นจิตที่ไม่ปรารถนา ไม่แสวงหา ไม่รอคอย "

การเห็นการเกิดดับที่จริงแท้ ต้องปลดเปลื้อง ถ่ายถอน อภิชฌาและโทมนัส

การตั้งอยู่ไม่ได้ของอภิชฌาและโทมนัส เพราะไม่มีที่อิงอาศัย นั่นคือตั้งอยู่เพียงชั่วขณะเดียวแล้วดับไป

รูปและนามตั้งอยู่ในพื้นที่ของเวลา เมื่อไม่มีเวลา รูปนามย่อมหยั่งลงไม่ได้

* *   ปัจจุบันขณะ เป็นพื้นที่หยั่งลงของวิปัสสนา  * * 

ปัจจุบันขณะ ประดุจแพข้ามฝั่ง

ปัจจุบันขณะ ไม่เลือก ไม่ปรารถนา ไม่มุ่งหวัง ไม่รอคอย ไม่คาดหวังสิ่งใดที่จะเกิดขึ้น เป็นการละคลายแรงปรารถนา นี่เป็นตัวปัญญา

ความเพลินนี่ จิตที่มีอวิชาไปสร้างโลกอีกใบหนึ่ง อาศัยเวลาอดีตเก็บความสุขที่เคยลิ้มรสเอาไว้ เพื่อเข้าไปเสพครั้งแล้วครั้งเล่า  

และอาศัยเวลาอนาคตหรือการปรุงแต่ง เพื่อเข้าไปเสพสุขให้มากครั้งยิ่งขึ้น

...

สังเกตว่าจิตที่ข้องอยู่พัวพันอยู่ ทุกข์กับอารมณ์ใด แสดงว่าจิตเคยเพลินในอารมณ์นั้นมาก่อน

...

ความเพลินอิงอยู่ในอดีต อิงอยู่ในอนาคต  จิตคาดหวังความเพลินในมิติที่ไม่เปลี่ยนแปลง

ความทุกข์ที่เกิดจากความเพลิน เมื่ออารมณ์ที่ตั้งแห่งความเพลินได้เสื่อมสลายลง

เพลินมากเท่าไหร่ จึงยิ่งทุกข์มากเท่าน้น

ธรรมะเนื่องในวาระการสละธาตุขันธ์ หลวงปู่ ติช นัท ฮันห์ { }

. . .

ความตายในสมมติ คือการสิ้นสุดลงของภาวะความมีตัวตน ของโลกในอดีตที่อิงแอบอยู่ ส่วนจิตที่มีปัญญา แท้จริงแล้วการตายหรือการสิ้นสุดลงของสรรพสิ่งนั้น  สิ้นสุดลงและเกิดใหม่อยู่ทุกขณะ เมื่อจิตคุ้นเคยอยู่ในปัจจุบันขณะนี้ จิตจะไม่หวั่นไหวกับการเปลี่ยนแปลง เพราะจิตจะไม่สามารถสร้างโลกแห่งตัวตนหรือโลกแห่งความพอใจและไม่พึงพอใจขึ้นมาได้

การรับรู้ผ่านความจำ เรียกว่าสัญญา

การรับรู้ผ่านสุขทุกข์ เรียกว่าเวทนา

การรับรู้ผ่านมิติความรักความชัง ชอบไม่ชอบ เรียกว่าสังขาร

...

การรับรู้ในระดับโลกุตตระ ที่ไม่เนื่องด้วยเวลา เรียกว่าตรัสรู้

Group Sitting 2022-01-09

เมื่อจิตประจักษ์ชัดตรงตามความเป็นจริง ภาวะความเป็นกลางจักเกิดขึ้น

ความจริงที่ไม่ต้องนิยาม ความจริงที่ไม่ต้องตั้งชื่อ ไม่ขึ้นกับเพศ วัย ศาสนา เรียกว่าปรมัตถสัจจะ

เป็นพื้นที่ของธาตุ  ขันธ์  อายตนะ

Meditation Group Sitting 02-01 2020 

เราต้องใช้ความพยายามระดับไหนที่จิตจักเคลื่อนจากกามสัญญาไปสู่รูปสัญญา คือระดับจุดศูนย์กลางของเวลา

ในสมัยโบราณ จะได้ก็ต่อเมื่ออาศัยการเพ่ง เช่น กสิน 40 กอง หรือ สมถะล้วน เกิดได้ในอัจฉริยะบุคคลแต่รูปฌานและอรูปฌานเหล่านั้น มิใช่สัมมาสมาธิในมติของพุทธะ

เอกคตาจิตที่ถูกแวดล้อมด้วยมรรคอีก 7 องค์เบื้องต้นนั้นแลคือสัมมาสมาธิ นำไปสู่ความหลุดพ้น

มิใช่ได้ด้วยการเพ่งเพียงอย่างเดียว

 ... มีอุบายวิธีไหน ที่ลดภาระอารมณ์ตกค้างที่ไร้สาระ  ซึงจะเห็นชัดเมื่อนั่งสมาธิหรือเดินจงกรม อารมณ์ที่ตกค้างนั้นเป็นผล เป็นวิบาก  หากปรารถนาให้เรื่องลดลง เราต้องไปละเหตุในชีวิตประจำวัน ที่เรามักไปเสพอารมณ์เหล่านั้นในชีวิตประจำวัน  ... ลดจำนวนครั้งของความเพลิน หมายถึงลดพื้นที่ของความเพลิน  เราเพลินอารมณ์ใดเราก็ติดอยู่ในอารมณ์นั้น

 {GroupSitting 2021-12-12}

. .   สุขเวทนาหนึ่งใดในอดีต เมื่อไม่มีตัวตนรองรับ เพราะไม่มีอยู่จริง จิตจึงแสวงหาใหม่เรื่อยไป นี่เรียกว่าตัณหา

. . เราควรทำความรู้จักกับเสียงแห่งความเงียบ มันเป็นเสียงแห่งการสืบต่อของอารมณ์ที่รับรู้ว่า ปรากฏเพียงชั่วขณะแล้วดับไป 

ชีวิตนี้ถูกขับเคลื่อนด้วยความเพลินในแรงปรารถนา ในกามภูมิ

สมปรารถนาแล้ว ความปรารถนาอื่นก็เกิดขึ้นใหม่อีก

หากต้องการพัก พักแรงปรารถนาใดๆ ไม่คาดหวัง ไม่รอคอย

เมื่อเพิ่งกลางฝ่ามือซ้ายไปนานๆ 

ความรู้สึกที่อุ้งมือซ้ายจะไปรวมกับกึ่งกลางระหว่างคิ้ว หรือบริเวณก้านสมอง

จิตจะเบาจะนิ่ง

เอาความเบาความนิ่งมาหยั่งลงที่ฐานบนเรือนกาย เช่นศูนย์กลางกายบริเวณหน้าท้อง 

อารมณ์อดีตที่อยู่ในมิติของความสัมพันธ์เท่านั้น ที่จิตข้องอยู่ หมกมุ่นอยู่ พัวพันอยู่

สัมพันธ์เชิงบวกให้ผลเป็นสุข สัมพันธ์เชิงลบให้ผลเป็นทุกข์

ทว่าความสัมพันธ์นั้นยังหาใช่เหตุแห่งทุกข์ไม่ 

*** ความยึดติดในความสัมพันธ์นั้น เป็นเหตุแห่งทุกข์  ***

ติดอยู่เพราะปรุงแต่ง เพราะคิดว่าการเปลี่ยนแปลง ต้องไม่เปลี่ยนแปลง  ไม่ใช่ตัวตนก็ว่าเป็นตัวตน

ศิลปะความงดงามของการรู้ ... ไม่อิงรัก ไม่อิงชัง ไม่วิพากย์ ไม่ตัดสิน รับรู้อย่างที่มันเป็น

...

เมื่อรู้ชัดการเคลื่อนของ กาย เวทนา จิต ธรรม จิตจักเคลื่อนจากหยาบไปสู่ละเอียด

เมื่อรู้อยู่เห็นอยุ่เช่นนี้ จนเต็มรอบ ความสืบต่อของรูปและนาม จะสิ้นสุดลง จิตเคลื่อนจากโลกียะไปสู่โลกุตระ เคลื่อนไปสู่การรับรู้ที่ไม่เนื่องด้วยเวลา   ***

สิ่งร้อยรัดจิตให้ติดในอารมณ์คือ ความพึงพอใจ นันทิความเพลินในอารมณ์ใหม่ โทมนัส ปฏิคะขุ่นเคือง

หากเมื่อรับรู้มันด้วยความเป็นกลางแล้ว ความพัวพันของอภิฌชาและโทมนัสย่อมจางคลาย

..

การรับรู้ที่ไม่อาศัยผ่านอายตนะทั้ง 6 อันไม่ประกอบด้วยเวลา ใช้คำว่า บรรลุถึง เข้าถึง ทำพระนิพพานให้แจ้ง ตรัสรู้ คือการรับรู้ที่ไม่ประกอบด้วยเวลา

อุบายวิธีพักจิตจากโลกแห่งความเคยชิน ด้วยการรับรู้อารมณ์ที่ตรงตามความเป็นจริง

ปลดเปลื้องความวิตกกังวลในโลกเดิมๆ

กระจ่างชัด ประจักษ์แจ้ง อย่างที่มันปรากฏ   

ไม่ยึดติดด้วย เพศ วัย ฐานะ ลัทธิ หรือศาสนาใด ๆ

อดีตไม่มีอยู่จริง แต่จิตอาศัยอารมณ์อดีต อาศัยสัญญาภาพ เพื่อรักษาความรู้สึกให้จิตนี้รู้สึกปลอดภัย

เพราะคิดว่าความสุขเหล่านั้นจะนำจิตมาสู่ความปลอดภัย

หากใครหลงกับความสุขในโลกอดีตและอนาคต จะไม่ได้พบเจอกับความสุขที่แท้จริง แต่กลับจะพบซึ่งความขัดแย้ง

จิตโลดแล่นไป เพื่อเติมเต็มตัวตนในอดีต

เมื่อรู้ชัด เห็นซึ่งความเกิด เห็นซึ่งความดับ  ในกาย เวทนา จิต ธรรม

รู้ชัดอยู่ว่า ปรากฏเพียงชั่วขณะแล้วดับไป ๆ

ย่อมปลดเปลื้อง อภิชาและโทมัสที่ร้อยรัดจิต

เมื่อจิตเห็นความไม่เที่ยงในสังขารทั้งปวง 

จากสภาวะเคลื่อนไปสู่ภาวะไม่มีการเคลื่อน ไม่มีจุติ ไม่มีอุบัติ ไม่เกิดขึ้นของเวลา 

บรรลุถึงสภาวะอกาลิโก เรียกว่า การตรัสรู้

. .  ความรู้สึกตัวปัจจุบันขณะคือ "สัมปชัญญะ"  ความเป็นกลางในการรับรู้ที่มีกำลังมากขึ้น  จะละคลายแรงดึงจากฐานสมอง จากความคิดนึก ละคลายแรงปรารถนาจากอารมณ์ทั้งปวง ในทุกๆ มิติ

.. จิตที่ไม่รู้เท่าทัน เมื่อเวทนาหนึ่งใดเกิดขึ้น  ก็จะไปพึงพอใจหรือไม่พึงพอใจในเวทนานั้นๆ  เมื่อเกิดขึ้นบ่อยครั้งก็กลายเป็นอนุสัยที่ไหลไปนอนเนื่องในสันดาน อุบายวิธีใด และอย่างไรที่ช่วยทำให้ละคลายแรงปรารถนาในอารมณ์เสียได้

นิยาม การละคลายแรงปรารถนาในอารมณ์คือ  *** ไม่เลือก ไม่ปรารถนา ไม่คาดหวัง ไม่รอคอย***

เราต้องอาศัยสมาธิระดับไหนในการบรรลุธรรม 

สัมมาสมาธิคือ เอกคตาจิตที่แวดล้อมไปด้วยมรรคอีก 7 องค์เบื้องต้น

ในสังสารวัฏนี้ออกด้วยความภาวะความเป็นกลางเท่าน้น และการจะออกจากวงกลมต้องเข้าสู่จุดศูนย์กลางของวงกลมก่อน

อ้างอิง หน้งสือ ขอบเขตการรับรู้ของจิต หน้า 10 - 11    https://www.vimuttidhamma.net/1782-2/

ปุจฉา-วิสัชนา : ทำไมผู้ปฏิบัติถึงมีความชำนาญในแต่ละฐานไม่เหมือนกัน  ฐานโพรงจมูก ศูนย์กลางกาย เหนือริมฝีปาก กึ่งกลางหน้าอก ทำไมถึงต่างกัน

กระบวนชำระจิต ที่หลงไปในปรากฏการณ์

ร่วมกันปฏิบัติสมาธิภาวนา ถาม-ตอบปัญหาธรรมะ 29 สิงหาคม 2564  "ผู้ที่อิสระจากอารมณ์อนาคต คือผู้ที่อิสระแล้วจากอารมณ์อดีต  เพราะอารมณ์อนาคตคือการเติมเต็มส่วนที่พร่องไปของอารมณ์อดีต"

ร่วมกันปฏิบัติสมาธิภาวนา ถาม-ตอบปัญหาธรรมะ 22 สิงหาคม 2564 "เมื่อเราประจักษ์แจ้งความจริงในปัจจุบันขณะ ตัวตนและความคิดจะเกิดร่วมไม่ได้"

สาธยายธรรม หนังสือ "ขอบเขตการรับรู้ของจิต"  

https://www.vimuttidhamma.net/1782-2/

ร่วมกันปฏิบัติสมาธิภาวนา ถาม-ตอบปัญหาธรรมะ 16 สิงหาคม 2564

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฎิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ศ 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน 

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน 

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน 

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมปฏิบัติคอร์ส 7 วัน

ธรรมบรรยาย นำนั่งสมาธิ ใน 7 วันของคอร์ส  ไฟล์เสียงทั้งหมด 14 ไฟล์ 

เพื่อความสะดวกในการรับฟัง แนะนำให้รับฟังจาก Podcast 

สนธนาธรรม คอร์สกรรมฐาน 7 วัน ธันวาคม 2563

คอร์สปฏิบัติธรรม เดือนธันวาคม 2563

ธรรมบรรยาย คอร์สกรรมฐาน 7 วัน (สนธนา)

 เนื่องในวันวิสาขะบูชา ปี พ.ศ. 2560 ณ วัดถ้ำดอยโตน

มัคญาน

ธรรมะนำปฏิบัติ

สนทนาธรรม